Alet

Alet nedir?

Alet nedir?

Alet; insanoğlunun fiziksel çevresini biçimlendirmek amacıyla geliştirimiş olduğu en temel araç.

İnsanı hayvandan ayırmakta olan en temel öğedir.

İnsan uygarlık tarihinin başlangıcında doğa ile başa çıkabilmek amacıyla alet yapmaya başlamıştır.

Madenlerin kullanılmaya başlanmasına kadar alet yapımında en çok tercih edilen başlıca hammadde taş, özellikle de çakmaktaşıdır.

Çakmaktaşı, yeryüzünün hemen hemen her yerinde bol miktarta bulunabilen bir taş olup, çoğunlukla kurşuni ya da kahverengidir.

Çakmaktaşını takip eden diğer bir malzeme, volkanik cam da denilen gri, siyah ve mora çalan siyah renkte, lavların hızlı soğuması sonucu oluşmuş doğal bir taş olan obsidyendir.

Bu maddelerin yanı sıra kemi, fildişi ve boynuz gibi maddelerden de aletler yapılmıştır.

Alet yapımının esas gelişiminin izlenebilmesi Paleolitik Çağ ile başlamaktadır.

Alt Paleolitik Çağ’da (M.Ö. 2-3 milyon- 200000) kesme, yontma ve ezme gibi kaba işlerde kullanılan en eski ve en ilkel olan çekirdek aletler; Orta Paleolitik Çağ’da (M.Ö. 200000-40000) alet yapılacak maddelerden, daha keskin kenarlar ve sivri uçlar elde etmek amacıyla çıkarılan yongalar ile oluşturulan yonga aletler ve üst Paleolitik Çağ’da (M.Ö. 40000-10000) taşın yanısıra kemik, fildişi, boynuz da kullanılmaya başlanmasıyla ön kazıyıcılar, kalemler ve sırtı kör bıçaklar gibi dilgi tekniğindeki aletler yapılmıştır.

Mezolitik Çağ’da, (M.Ö. 10000-8000) yeryüzünün yeniden ormanlarla kaplanması sonucu ağaçların işlenebilmesi amacıyla, bir sapın ucuna takılarak kullanılan küçük aletler yapılmaya başlandı. Ağaçtan yapılmış uçlar, kancalar, kemik ok ve mızrak uçları yaygınlaştı.

Neolitik Çağ’da M.Ö. 8000-3000) İnsanın tarım ve hayvancılığa yönelmesi nedeniyle yeni aletler geliştirilmeye başlandı. Bunlar yongalanarak biçimlendirildikten sonra bir deri torba içine konmuş ince kuma sütülerek parlatılan cilalı taş baltalar, keser ve çapalardır. Ayrıca çakmaktaşı ve obsidyenden (volkanik cam) yapılmış bıçak, orak, biz, taş alet sapları ve ok uçları da bolca üretilmiştir.

Kalkolitik Çağ’da (M.Ö. 5500-3000) taş aletlerin yanı sıra ilk bakır aletler ortaya çıkmaktadır. İki ayrı maden filizinin birlikte eritilerek kullanılması bu cağın ortaya koyduğu yenilikler arasında yer alır. Örneğin Mersin – Yumuktepe’de ele geçen, ağız kısmı değişik bir metalden yapılmış saf bakır keski, Anadolu’da döküm tekniğiyle üretilmiş olan, bilinen en seki metal alet olma özelliğini taşımaktadır. (M.Ö. 3000-1200)
Tunç Cağı’nda (M.Ö. 3000-1200) madencilik önemli aşamalar arasında yer almaktadır. Çağa adını veren ve bakır kalay karışımı olan tunç kullanılmaya başlanmış, ancak Erken Tunç Çağında Tunç aletler fazlasıyle yaygın değildi.

Orta Tunç Çağında (M.Ö. 2500-2000) ve Geç Tunç Çağ’larında (M.Ö. 2000-1200) tunçtan yapılmış kazma ve bıçak gibi kesici aletlerin yapı sıra ok ve mızrak uçları bolca üretilmiş ve kullanılmıştır.
 


Benzer Haberler & Reklamlar