Yeni keşfedilen fosiller ve gelişmiş genetik analizler, modern kuşların evrimsel kökenlerinin düşünüldüğünden çok daha eskiye, Mezozoik döneme uzandığını ortaya koyuyor.

Modern kuşların (crown-group Aves) kökeni ve büyük çeşitlenme dönemine dair uzun süredir devam eden tartışmalar, Çin ve Antarktika’dan gelen yeni fosil keşifleri ile yeniden alevlendi.

National Science Review dergisinde 9 Haziran tarihinde Shaoyuan Wu, Ziqi Tao, Liang Liu, Charles R. Marshall, Scott V. Edwards, Zhonghe Zhou ve Frank E. Rheindt imzaları ile yayınlanan  "New Fossils Hint at Deeper Origin of Modern Birds in the Mesozoic" (Yeni Fosiller, Modern Kuşların Mezozoik'te Daha Derin Kökenlere Sahip Olduğunu Gösteriyor) başlıklı makaleye göre,  Yeni Fosiller, kuşların kökenini Kretase Dönemine çekiyor.

Wu ve arkadaşlarının National Science Review dergisinde yayımlanan çalışmasına göre, son fosil buluntuları ve filogenomik analizler, kuşların Kretase-Paleojen (K/Pg) kitlesel yok oluşundan önce büyük bir evrimsel çeşitlenme geçirdiğini gösteriyor.

Genomlar Ne Diyor?

Son on yılda geliştirilen yeni nesil dizileme (NGS) teknolojileri sayesinde, 300’den fazla kuş genomuna dayalı çalışmalar modern kuş soylarının çoğunun K/Pg yok oluşuyla eş zamanlı ya da öncesinde çeşitlendiğini öne sürüyor. Ancak zaman tahminleri, kullanılan fosil kalibrasyonlarına göre değişiyor.

Fosil Kayıtları Karışıklığı Gideriyor mu?
Kıt ve düzensiz fosil kaydı, kuş evriminde zaman çizelgelerini belirlemenin önündeki en büyük engel olmaya devam ediyor. Bununla birlikte, 2025 yılında Çin’in Fujian bölgesinde keşfedilen Baminornis zhenhensis adlı kuş, bilinen en eski pygostyle (kuyruk omurlarının kaynaşması) özelliğine sahip tür oldu. Ayrıca aynı bölgeden çıkan ve U-şekilli furculaya (önemli bir göğüs kemiği) sahip ikinci bir kuş fosili de Ornithuromorpha grubuna kadar uzanan bir soyun işaretini veriyor. Bu kalıntıların yaşının yaklaşık 148 milyon yıl öncesine ait olduğu belirtiliyor.

Öte yandan, Antarktika’da bulunan Vegavis iaai fosili ile Belçika’daki Asteriornis maastrichtensis, Kretase’nin sonuna tarihleniyor ve doğrudan modern kuşlar grubuna ait oldukları düşünülüyor. Bu da kuşların K/Pg yok oluşuna çoktan çeşitlenmiş olarak girdiklerini ima ediyor.

Senaryo Yeniden Yazılıyor

Bu bulgular, kuşların evrimsel hikâyesini diğer önemli organizma gruplarının (çiçekli bitkiler, memeliler, balıklar, polen taşıyan böcekler) Kretase dönemindeki radyasyonuna paralel bir biçimde yeniden çerçevelendiriyor. Artık kuş evrimi, sadece yok oluştan sonra boşalan ekolojik alanları doldurma değil, aynı zamanda yok oluş öncesi aktif bir çeşitlenme sürecinin parçası olarak değerlendiriliyor.

arkeolojikhaber.com