Günümüzden yaklaşık 1 milyon 700 bin yıl önce alet üreten insansıların beyin faaliyetleri nasıldı bilmiyoruz ama artık o aletleri yapmayı öğrenebilmek için bugün kusursuz piyano çalan bir insanın zihin yapısına sahip olmaları gerektiğini biliyoruz.

Antropologların saptamalarına göre, taş alet teknolojisinde yaklaşık 1.75 milyon yıl önce devrimci nitelikte bir yenilik vardı.

Afrika merkezli Oldowan kültürünün pulları ve çakıl taşlarından üretilen çift taraflı şekillendirilmiş basit aletleri ile Avrupa merkezli Acheulian kültürünün el baltaları ve kırıcı aletleri arasında farkta bu değişimin izlerini görmek mümkün.

Bu arkeolojik bulgular üzerinden ilginç bir bilimsel araştırma gerçekleştiriliyor. Mevcut bilimsel araştırmalara meydan okuyan yenilikçi yaklaşım, modern sinirbilimi yöntemleri ile arkeoloji eserlerini bir araya getiriyor.

Soyu tükenmiş insansıların beyin faaliyetlerini araştırmak son derece zor ama Nöro-arkeoloji (neuroarcheology) yöntemleri ile arkeoloji buluntularla, insansıların algı ve bilinç bağlantısı, beyin gelişimi ve bilişiminin evrimini saptamak için kullanılanabiliyor.

Doğu Anglia Üniversitesi (UEA) Psikoloji Okulu, Indiana Üniversitesi Taş Devri Enstitüsü ve Lowa Üniversitesi Antropoloji Bölümü araştırmacıları, Oldowan ve Acheulian taş aletlerini yapmayı öğrenen modern insanların beyin faaliyetlerini inceledi. Amaçları alet üretim teknolojisindeki değişim ile insan beyni arasındaki bağlantıları saptayabilmeti.

Taş alet yapımı ile beyin ağları arasındaki ilgiyi öğrenebilmek için Iowa Üniversitesi'nde gerçekleştirilen testte; hayli özel bireysel eğitim seansları gerçekleştirildi.

31 katılımcının 15'i, yetenekli bir bıçak yontucusunun videolarını izleyerek sözlü talimatla taşı kesmeyi öğrenirken,  diğer 16 katılımcı, aynı videoları ses kapalıyken sözsüz talimatlarla öğrendi.

Araştırmacılar, Oldowan kültürü aletlerini imal edebilmek için görsel dikkat, koordinasyon ve beyin ağını harekete geçiren mekanizmaların yettiğini gözlemlediler. Fakat Acheulian kültürü araçlarının üretimi için görsel çalışma belleğinin, işitsel algının ve beyin ağını harekete geçiren bilginin bütünleştirilmesini gerekiyordu. Bu modern zamanlarda piyano çalarken aktifleşen beyin alanları ile neredeyse aynıdı yani karmaşık eylem planlaması gerektiyordu.Yani ilk devir taş alet yapım ustaları ile günümüz müzisyenlerinin beyin yapısı arasında benzerlik vardı.

Taş Devri Enstitüsü'nden makalenin baş yazarı Dr. Shelby Putt, "Bu çalışma, insanların yerelleştirilmiş beyin aktivitesini ölçerken karmaşık eylemlerde bulunmalarını sağlarken, son teknoloji ürünü beyin görüntüleme tekniği kullanarak, tarihöncesi bilince yeni bilgiler kazandırıyor." dedi.

arkeolojikhaber.com