Odeion nedir?

1. Odeion: Yunanca “şarkı söylenen yer” anlamına gelmektedir.

Antik Yunan ve Roma kentlerinde müzik dinlemek amacıyla inşa edilen daire ya da yarım daire plânlı, üstü örtülü bir tür küçük tiyatro yapısı.

Tiyatro ve amphitheatrumlardaki gibi yükseltilmiş oturma sıralan vardır ve çatısı çoğunlukla ahşaptır.

Üstü açık tiyatrolarda çalgı seslerinin iyi duyulamaması nedeniyle, bu tür bir yapıya ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir. İlk odeion, Atina’lı devlet adamı Perikles tarafından M.Ö. 446 - 442 yılları arasında Atina Akropolis’inde yaptırılan kare planlı odeiondur.

Roma döneminde odeionlar, hem toplantı, hem konser hem de yarışma salonu olarak kullanılmıştır. Anadolu’da en iyi korunmuş odeionlarından biri Aphrodisias kentindedir. 

2. Odeion: Yunancada 'şarkı söylenen yer' anlamına gelir. Yunan ve Roma kentleri içinde müzik dinlemek amacıyla inşa edilen daire ya da yarım daire planlı, üstü kapalı salon, üstü örtülü bir tür küçük tiyatro yapısı.

Odeion, tiyatro ve amfi tiyatrolarda olduğu gibi yükseltilmiş oturma sıralarına sahiptir ve genelde çatısı ahşaptır.

Odeionlar, Antikçağ'daki çalgıların sesinin büyük açıkhava tiyatrolarında rahatça duyulmaması nedeniyle ortaya çıkmıştır.

Plutarkhos'a göre en erken odeion, MÖ 446-442'de Atinalı devlet adamı Perikles tarafından Atina Akropolisi'ndeki Dionysos Tapınağı'nın doğu yanında yaptırılan kare planlı Perikles Odeionu'dur. Müzisyenlerin ya da oyuncuların merkezde durmalarıyla dört yönde seyirciye daha iyi bir görüş açısı olanağı veren bu merkezi yapının çatısı çok sayıda sütunla taşınıyordu. Dörtgen planlı ve sivri çatısıyla bu yapı kendinden sonrakilerden ayrılır. Vitrivius bu odeionun MÖ 1 yüzyılda Mithradates'le yapılan savaşlar sırasında yandığını belirtir.

Gerçek anlamdaki ilk odeon Helenistik Dönem'de MÖ 161 yılında hayırsever bir bilgin olan Herodes Attikos'un, karısı Regilla anısına Akropolis'in güneydoğusunda yaptırdığı yarım daire planlı odeiondur. Bu odeionda 33 oturma sırası vardı ve 6 bin kişi alabiliyordu ve sütunlu bir yolla tiyatroya bağlanıyordu.

Korinth'teki 3 bin kişilik iki oturma galerili odeion da yine Herodes Attikos tarafından onartılmıştır. Korinthos Odeionu, sütunlu bir avluyla tiyatroya bağlanıyordu. Roma döneminde tiyatronun arenaya çevrildiği, odeionda da hayvanların ve gladyatörlerin barındırıldığı düşünülmüştür. Gene aynı dönemde Yunanistan'da bazı odeionlar, Agrippa'nın Atina Agorası'nda yaptırdığı odeion örneğinde olduğu gibi okul ya da konferans salonu olarak kullanılmıştır. Anadolu'da Aphrodisias'ta iyi korunmuş bir odeion bulunmaktadır. Bu yapının orkhestra bölümüyle sahnesi, mozaik ve heykellerle bezenmiştir. Roma döneminde işlevini yitiren bouleuterionların da birer odeion olarak kullanılmaya devam ettiği düşünülmektedir.