Kürtün neresidir ve tarihi nedir?

Kürtün

İlçe ile ilgili özel olarak, arkeolojik araştırmalar yapılmamış olmakla birlikte, Kürtün çevresinde görülen kale harabeleri ve zaman zaman tarım çalışmaları sırasında yeraltından çıkarılan harabe bina kalıntıları dikkate alındığında, bu yörede yaşam, milattan önceki yıllardan beri var olduğu kanaatini uyandırmaktadır. Hitit Devleti’nin yıkılışından sonra Urartu hâkimiyetine girdiği tahmin edilmektedir. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nde, Trabzon Sancağı sınırları çiziminde, Kürtün ismine rastlanılmaktadır. Çeşitli tarihi kaynaklarda Kürtün, 1461 yıllarında beylik olup ilk Osmanlı - Akkoyunlu Antlaşması’yla (Yassı Çimen Antlaşması), iki devlet arasında tampon bölge olarak kaldığı belirtilmektedir. Kürtün’ün, Osmanlılar zamanındaki ismi Kürtün Cezere olup Cezere denilen yerin Kürtün bölgesinin idare merkezinde bir kale olduğu, Sinan Bey’in Trabzon’daki ‘Kulaklı Çeşme’ kitabesinden anlaşılmaktadır. Fatih’in Trabzon’u 1461 yılında fethinden sonra, Gümüşhane ile birlikte Trabzon’a bağlanmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde, Gümüşhane’nin 1925 yılında müstakil il olması sonucu olarak Kürtün de, Torul’a bağlı olarak Gümüşhane’ye bağlanmıştır. Daha sonraki yıllarda ilçe statüsünü kazanmıştır.

Kürtün’ün kuzeyinde Giresun’a bağlı Çanakçı ilçesi, kuzeydoğusunda Trabzon İli Maçka, Şalpazarı ve Tonya ilçeleri, doğusunda Torul ilçesi, güneyinde ise Giresun’a bağlı Alucra, batısında Doğankent ilçesi yer alır. İlçede, iklim olarak Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu Bölgesi arasında bir iklim geçişi teşkil eder gibi görünse de, son yıllarda yapılan Kürtün Barajı etkisiyle, ilçede daha çok Karadeniz Bölgesi’nin iklim tipi hüküm sürmektedir. İlçenin ekonomisinde tarım ve hayvancılık kısıtlı olarak yapılmaktadır. Son yıllarda ise Kürtün Baraj Gölü’nde kafes balıkçılığı gelişmeye başlamıştır. İlçede, el sanatları olarak ‘ipek halı’ üretilmektedir. İpek halı dokumacılığı, 1980 yılından sonra İzmit ve çevresinde oturan yöremiz insanları tarafından ilçemizde oturan vatandaşlarımıza öğretilmesi yoluyla başlamış olup, ilerleyen zamanlarda İlçe Halk Eğitim Merkezi’nce açılan kurslarda daha yaygın hale gelmiştir. Yörede, ipek halı dokumacılığı hemen hemen her evde yapılabilmektedir. İpek halı dokumacılığı için halı tezgâhı, makas, kirkit gibi araçlar gereklidir. 60 x 120 cm’lik bir halı için 4 kg ipek ipi kullanılmaktadır. Bir halı iki kişi tarafından iki ayda dokunabilmektedir. Diğer yandan, ilçenin büyük bir alanının ormanlarla kaplı olması nedeniyle, yöre insanının el sanatlarına yatkınlığı ağaç işlemeciliğini gündeme getirmiştir. İlçede, ağaç işlemeciliğinin yanında demir işleri, örgü işleri ve sarı işleri el sanatları da yapılmaktadır. Üretilen bu eşyalar turistik bölgelerde, yayla şenliklerinde ve yöre pazarlarında doğrudan tüketiciye sunulmaktadır.

History
Even though archeological studies were not conducted in the region, the ex- istence of castle ruins and the foundings of the building ruins founded during agricultural activities make us presume that there was settlements in the district before JC. It is thought that the district came under the rule of Urartu after the fall of the Hittites. During the Ottoman Empire, in Fatih the Conqueror’s tinme for example, there is the name of Kürtün in the scetches demonstrating Trabzon province.

In several historical sources, it is stated that in the years 1461 Kürtün was a Principality and that with the first Ottoman- Akkoyunlu Treaty ( Yassı Çimen Treaty), it stayed as a buffer zone between the two states.

The name of Kürtün during the Ottoman Empire was Kürtün Cezere and Cezere was a castle in the administraton of Kürtün region.

After Fatih the Conqueror conquers Trabzon in 1461, the district of Kürtün also alongside with Gümüşhane is annexed to Trabzon. In the Republican era, in 1925, Gümüşhane became a city and Kürtün alongside with Torul were annexed to Gümüşhane. In the following years, Kürtün gained the district status.

On the north of Kürtün, there is Çanakçı district of Giresun, on the northeast there are Maçka, Şalpazarı and Tonya districts of Trabzon; on the east there is Torul district; on the south there is Alucra district of Giresun and on the west there is Doğankent district.

Even though the district seems to have a transitory characteristic between East- ern Black Sea and East Anatolian climates, after the activation of the Kürtün Barrage, there is the inşuence of the Black Sea region climate.

Agriculture and cattle breeding have a limited place in the district’s economy. Lately there is fishing in the Kürtün Barrage Lake.

The main handicraft in the region is ‘silk carpet’. Silk carpet weaving first start- ed after 1980s when the people of the region living in Izmit and Izmit’s sur- roundings taught it to the people living in the district. It had been generalized with the opening of the courses at People’s Education Center of the district. Silk carpet weaving is done nearly at each house in the region. For silk carpet weav- ing, tools like a carpet counter, scissors, kirkit are necessary. For a carpet size 60 x 120 cm, 4kg of silk is used. A carpet is woven in a period of two months by two people working at the same time on the same carpet.

Since an important part of the district is covered by forests, the main handicraft of the people of the region is wood embroidery. A part from wood embroi- dery, there are several handicrafts like iron works, knit works and yellow works. These products are offered directly to customers in touristic regions, plateau festivals and regional markets.

Kaynak: http://gumushane.gov.tr/kurtun