Endülüs İslam döneminin en büyük Müslüman mezarlığının kalıntıları müze olarak açıldı. İspanya'nın güneyindeki Malaga kentinde 1980'lerin sonunda ortaya çıkarılan ve sadece Endülüs İslam dönemi (711-1492) değil İslam dünyası için de önemli bir arkeolojik buluş olduğu belirtilen Yabal Faruh (Fener Dağı) Müslüman mezarlığının kalıntıları yapılan restorasyonların ardından müze olarak açıldı.

Malaga'nın kent merkezinde yer alan ve apartman otoparkının inşasında yapılan kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan Yabal Faruh Müslüman mezarlığı, "Endülüs İslam dönemine ait en büyük mezarlık" olarak biliniyor.

Malaga'daki ilk İslam nekropolü olma özelliğine sahip yerde iki cami ve türbenin yanı sıra çok sayıda Müslüman mezarı bulunuyor.

Arkeologlar, alan ve gömü açısından Endülüs bölgesinin en büyüğü kabul edilen mezarlığın 10. ve 15. yüzyıllar arasında kullanıldığını ve o dönemde Malaga'da denize yakın bir yerde bulunduğunu belirtiyor.

İslam dinine ve dönemin Müslümanlarının mimari özelliklerine göre yapılan mezarlıkla ilgili basına bilgi veren arkeolog Carmen İniguez, "İki cami ve bir türbenin bulunduğu bu yer sadece Endülüs İslam dönemi için değil İslam dünyasının geri kalanı için de benzersiz bir arkeolojik buluntu. 10. asırdan beri mevcut olan bir mezarlık. Muvahhidler (12. ve 13. yüzyıl) ile Gırnata Emirliği (13. ve 15. yüzyıl) tarafından da kullanılmış, Katolik hükümdarların Malaga'yı almasıyla 1487'de yıkılmış." açıklamasında bulundu.

Şimdiye kadar yürütülen kazılar sonrasında sadece 500 metrekarelik bir alanı çıkarılan İslam nekropolünün yaklaşık 200 metrekaresi ziyarete açıldı.

Endülüs özerk yönetiminin himayesi altında bulunan ve 2007'de "kültürel değer" olarak tanınarak, koruma alanı ilan edilen Yabal Faruh Müslüman mezarlığı, Malaga kentinin İslam dönemindeki bağlantıları günümüze taşıyan ender mimarilerden biri olarak öne çıkıyor.

Granada'nın 1492'de düşmesiyle son bulan Endülüs İslam dönemine ait birçok mimari o dönemin otoriteleri tarafından yıkılıp, üzerlerine başka binalar inşa edilse de günümüzde bölgede yapılan birçok kazıda İslam mimarisine ilişkin eserler bulunuyor.