Güngör Dilmen kimdir?

Güngör Dilmen: (Doğumu: 1920 Tekirdağ - Ölümü: 8 Temmuz 2012 İzmir) Türk oyun yazarı, dramaturg ve Kalyoncu ... Tarih ve mitolojiden esinlenerek çağın eleştirişini yapan eserler vermiştir.

1920 yılında Tekirdağ’da dünyaya geldi. 8 Temmuz 2012 günü hayatını kaybetti. Tam adı Güngör Dilmen Kalyoncu’dur. 1960 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji Bölümü’nden mezun oldu. ABD’de Seattle Üniversitesi’nde oyun yazarlığı ve ışıklandırma teknikleri eğitimi gördü. Yurda döndükten sonra İstanbul Şehir Tiyatrosu’nda başrejisör yardımcısı ve dramaturg, ardından 1967-1968 yıllarında İstanbul radyosu tiyatro şubesi metinler servis şefi olarak çalıştı. Daha sonra İngiltere Durham Üniversitesi Doğu Araştırmaları Okulu’nda Türkçe okutmanlığı ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde öğretim görevliliği yaptı. Tekrar Şehir Tiyatroları’na döndü. Daha sonra İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Buradan 1955 yılında emekliye ayrıldı. Güngör Dilmen, Tiyatro Yazarları Derneği üyesiydi.

İlk şiiri 1956 yılında Yücel dergisinde çıktı. 1959 yılında Sinema ve Tiyatro dergisi tarafından açılan bir perdelik oyun yarışmasında Midas’ın Kulakları adlı oyunu ile ödül kazanması ile oyun yazarı olarak adını duyurdu. Yunan tragedyaları biçiminde, korolu ve manzum olarak kaleme aldığı bu oyunuyla, çağdaş Türk tiyatrosuna kültür mirasından faydalanan yenilikçi bir anlayış getirmiş olduğu kabul edildi.

Güngör Dilmen, şiirsel bir dil ile simgeci bir anlatıma yöneldi. Klasik Yunan tragedyasının öğelerini ve kuruluş özelliklerini çağdaş biz özü aktarmada ustaca kullandı; dramatik bir oyun yapısı kurarak, Antik Yunan tiyatrosunun koro ve dans öğelerine başvurdu. Sahnelenen oyunlarının bir bölümü basılmadı. Midas’ın Kulakları, F. Tüzün’ün müziği ile iki perdelik opera haline getirildi. Bu oyun 1978 yılında İstanbul’da sahneye konuldu. Güngör Dilmen’in Kurban adlı oyunu ise müziksiz bale olarak Sait Sökmen tarafından sahnelendi. 1991 yılında Ben, Anadolu isimli oyunu ise T. S. Halman tarafından İngilizce diline çevrildi.

Güngör Dilmen, Sinema ve Tiyatro dergisinin 1959 yılında açtığı oyun yarışmasında Midas’ın Kulakları ile birincilik ödülünü, Canlı Maymun Lokantası ile Halk Evleri Genel Merkezi’nin 1965 yılı Şinasi Efendi Tiyatro Ödülünü, Kuban Oyunu ile 1967 İlhan İskender Armağanı’nı kazandı. 1969-1970 Yunus Nadi Senaryo Yarışması’nda birinciliği Oktay Arayıcı ile paylaştı. Midas’ın Kördüğümü adlı oyunu ile Türk Dil Kurumu 1977 ödülünü, Deli Dumrul ile 1979 Muhsin Ertuğrul ödülünü, Ben, Anadolu ile 1984 yılında Uluslararası Endüstri ve Ticaret Bankası oyun yarışması birinciliği ve 1986 Ulvi Araz Tiyatro Ödülü’nü kazandı.

ESERLERİ

Ayak Parmakları (1960), Avcı Karkap (1960), Canlı Maymun Lokantası (1964), Midas’ın Kulakları (1965), Kurban (1967), Bağdat Hatun (1982), Deli Dumrul (1982, Akad’ın Yayı ile birlikte), Ak Tanrılar (1983), Hasan Sabbah (1983)

TİYATRO OYUNLARI

Galile’nin Günahları, Osmanlı Dram Kumpanyası, Hakimiyeti Milliye, Aş Evi, Kurban, Aşkımız Aksarayın En Büyük Yangını, Ben Anadolu, Bağdat Hatun, Deli Dumrul, Midas’ın Kulakları, Midas’ın Kör Düğümü, Akad’ın Yay, Troya İçinde Vurdular Beni.