Burdur’un Ağlasun ilçesindeki Sagalassos Antik Kenti’nde sürdürülen kazılar, Roma dönemine ait en iyi korunmuş hamamlardan birini gün yüzüne çıkarıyor. İmparator Augustus dönemine tarihlenen yapı, yalnızca temizlik değil; sosyalleşme, spor ve dinlenme işlevleriyle de dikkat çekiyor. Kazılarda elde edilen SPA benzeri ürünler, kadın ve çocuk kullanımına dair ipuçları ile gelişmiş mühendislik detayları, antik dönemde hijyenin yaşam kalitesi üzerindeki etkisini gözler önüne seriyor.

Roma’nın En İyi Korunmuş Hamamı Sagalassos’ta Gün Yüzünde

Sagalassos Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmaları, Roma İmparatoru Augustus döneminde inşa edildiği belirlenen bir hamam yapısının çok yönlü kullanımını ortaya koyuyor. KU Leuven Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Jeroen Poblome başkanlığındaki ekip, bu yapının, dönemin yalnızca temizlik alışkanlıklarını değil, sosyal hayatı ve sağlık pratiklerini de anlamada eşsiz veriler sunduğunu belirtiyor.

Antik yapının boyutları, dönemin nüfusuna oranla oldukça büyük. Bu durum, Sagalassos’un yüksek yaşam standardını ve sosyal dinamizmini gösteren önemli bir veri olarak öne çıkıyor.

SPA Kültürünün Temelleri: Kozmetik Ürünler ve Şişeler

Kazılarda, cam şişe parçaları, kilden yapılmış mataralar ve zeytinyağı kalıntıları bulundu. Bu bulgular, hamamın temizlik ve kişisel bakım amacıyla kullanıldığını gösteriyor. Prof. Poblome’ye göre, bulunan şişelerin içinde kozmetik ürünler ve aromatik yağlar vardı. Yapılan kimyasal analizler de bu bilgiyi doğruladı.

Hamama gelen kişilerin yanında taşıdığı bu ürünler, bugünkü SPA merkezlerinde kullanılanlara oldukça benziyor. Hamam, hem bedenin temizlendiği hem de zihnin dinlendiği sosyal bir alan işlevi görüyor.

Kadınlar, Çocuklar ve Günlük Yaşam İpuçları

Hamamda bulunan saç tokaları, kullanımın yalnızca erkeklerle sınırlı olmadığını, kadınların ve çocukların da belli saatlerde bu alanı kullandığını gösteriyor. Bu durum, Roma dünyasında kamusal alanların sosyal yapısına dair değerli bilgiler sunuyor.

Ayrıca, kazılar sırasında kanalizasyon sistemine ulaşıldı. Bu sistemin izlediği yol, araştırmacıları banyo ve havuz alanlarına götürdü. Elde edilen küçük buluntular, dönemin sıradan vatandaşlarının yaşam tarzını daha iyi anlamayı mümkün kılıyor. Poblome, “Arkeoloji sadece imparatorların hayatı değil, halkın günlük yaşantısını da ortaya koymalı” diyerek çalışmalarının amacını özetliyor.

Mimari Detaylar ve Mühendislik Harikası Sistemler

Sagalassos hamamı, mimari zarafeti ve teknik donanımıyla dönemin mühendislik seviyesini gözler önüne seriyor. Yapıda sıcaklık, ılıklık ve soğukluk bölümleri net şekilde tanımlanabiliyor. Taban ısıtma sistemi, su taşıma kanalları ve simetrik planlama, Roma mühendisliğinin ulaştığı düzeyi sergiliyor.

Zengin mermer işçiliğiyle bezenmiş hamam kompleksi, yalnızca işlevsel değil, estetik olarak da etkileyici. Sagalassos’taki bu yapı, Roma kent planlamasının ve kamu hizmetleri anlayışının bir yansıması olarak değerlendiriliyor.

Hale Pak - aa