Denizli’nin Tavas ilçesinde 7 ila 9 milyon yıl öncesine tarihlenen fosil kazıları, bilim dünyasına 27 tür kazandırdı. Denizli Müze Müdürlüğü başkanlığında ve Doç. Dr. Ahmet İhsan Aytek danışmanlığında yürütülen çalışmalar, bölgenin zengin biyolojik çeşitliliğini ortaya koyuyor. Zürafa, gergedan, fil, at, sırtlan, kedigiller, kuş, sürüngen ve karınca yiyenlere ait fosiller bulundu. Özellikle kuş fosilleri ve Türkiye’de nadir rastlanan varanusa ait diş fosili paleontoloji açısından dikkat çekici.

Milyon Yıllık İzler Gün Yüzüne Çıkıyor
Denizli’nin Tavas ilçesinde, 7 ila 9 milyon yıl öncesine ait zengin fosil toplulukları ortaya çıkarılıyor. Kayaca Mahallesi’ndeki tarım arazilerinde 2022 yılından bu yana süren kazılar, Denizli Müze Müdürlüğü başkanlığında ve Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi’nden Doç. Dr. Ahmet İhsan Aytek’in bilimsel danışmanlığında yürütülüyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı desteğiyle gerçekleştirilen çalışmalar, farklı üniversitelerden uzmanların katkısıyla çok yönlü bir paleontolojik araştırmaya dönüşmüş durumda.

Bu yıl 18 gün süren kazılarda, 600’den fazla tanımlanabilir fosil incelendi. Uzmanlar, zürafa, fil, gergedan, at, boynuzlugiller, sırtlan, kedigiller, kuş, sürüngen ve karınca yiyenlere ait kalıntılar tespit etti.

Kuş Fosilleri ve Korunma Durumu
Kuş kemiklerinin fosilleşme ihtimali son derece düşük olduğundan, Tavas’taki buluntular paleontoloji açısından ayrı bir önem taşıyor. Önceki yıllarda tespit edilen iki farklı kuş türüne ek olarak bu yıl elde edilen fosiller, yeni türlerin varlığını işaret ediyor. Doç. Dr. Aytek, ilk gözlemlerin bir veya iki yeni kuş türünün belirlenmesine yol açabileceğini ifade ediyor. Bu durum, bölgedeki ekosistem çeşitliliğinin yeniden yorumlanmasını mümkün kılıyor. Ayrıca bu bulgular, alanın fosil korunma koşullarının yüksek kalitede olduğunu gösteriyor.

Türkiye’de Nadir Bir Buluntu: Varanus Fosili
Bu sezonun en dikkat çekici keşiflerinden biri, sürüngen türlerinden varanusa ait bir diş fosili oldu. Türkiye’de yalnızca bir başka noktada rastlanan bu tür, sistematik kazılarla ortaya çıkarılmış değil. Bu nedenle Tavas’taki buluntu, hem varanus türünün Anadolu’daki yayılımı hem de yaşam alanı hakkında önemli veriler sunacak. Böylece bölgenin geçmişteki ekosistemine ilişkin daha bütüncül bir model oluşturulabilecek.

Suyla Eleme ve Mikro Bulguların Önemi
Kazılarda 2024 yılında başlatılan suyla eleme yöntemi bu sezon da sürdürüldü. Bu teknik sayesinde mikro düzeydeki faunal ve botanik kalıntılar toplanarak, alanın tarihlendirilmesine ve çevresel koşulların anlaşılmasına katkı sağlandı. Böylelikle yalnızca makro fosiller değil, aynı zamanda bitkisel kalıntılar da değerlendirilerek ekosistemin kapsamlı bir resmi çiziliyor.

AA Sebahatdin Zeyrek