Şanlıurfa’da Göbeklitepe ve Karahantepe’nin de aralarında bulunduğu 12 arkeolojik alanda sürdürülen Taş Tepeler Projesi, Neolitik döneme dair bilinmeyenleri aydınlatmaya devam ediyor. Uluslararası akademik işbirliğiyle yürütülen kazılar, yaklaşık 12 bin yıl öncesine uzanan ritüel pratiklerini, mimari evrimi ve yerleşik yaşama geçiş sürecini bilim dünyasına ayrıntılı biçimde sunuyor.

Geniş Ölçekli Kazılar ve Uluslararası Katkı
Türkiye’nin en kapsamlı arkeoloji girişimlerinden biri olan Taş Tepeler Projesi, Şanlıurfa’da 100 kilometrekarelik bir alana yayılan 12 kazı noktasında beş yıldır kesintisiz biçimde sürdürülüyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Göbeklitepe başta olmak üzere Karahantepe, Sayburç, Sefertepe, Çakmaktepe,  Ayanlar, Gürcütepe, Harbetsuvan, Yeni Mahalle, Kurt Tepesi, Mendik ve Yoğunburç'ta yürütülen çalışmalar, Neolitik dönemin maddi kültürünü çok katmanlı bir perspektifle ortaya koyuyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda İngiltere, Almanya ve Japonya’dan 36 profesörün öncülük ettiği 219 akademisyen, yerleşik hayata geçişi belirleyen ritüeller, üretim biçimleri, mimari pratikler ve evcilleştirme süreçlerine ilişkin yeni bulgulara ulaşıyor. Elde edilen veriler, uluslararası akademik çevrelerde büyük ilgi uyandırmaya devam ediyor.

Yeni Keşifler ve Kamuoyuna Yansımaları
Proje Koordinatörü Prof. Dr. Necmi Karul, geniş ölçekli eşzamanlı kazıların Neolitik dönem araştırmaları bakımından benzersiz bir veri seti sunduğunu vurguluyor. Karul’a göre çok sayıda yerleşmenin aynı anda incelenmesi, tarih öncesi toplumların sosyal örgütlenmesi ile çevreyle kurdukları ilişkilerin yeniden değerlendirilmesine imkân tanıyor.

Kazılarda ortaya çıkan mimari kalıntıların iyi korunmuş olması, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi’nin koleksiyonunu da zenginleştiriyor. Göbeklitepe’nin yıllık 1 milyon ziyaretçiye yaklaşan turizm potansiyelinin, diğer kazı alanlarının ziyarete açılmasıyla daha da artması bekleniyor.

Elde edilen bulgular, yalnızca Anadolu’nun değil, insanlık tarihinin erken evrelerinin anlaşılmasına da önemli katkılar sunuyor. Taş Tepeler Projesi, Neolitik döneme dair küresel araştırma ağının merkezinde yer alma niteliğini giderek güçlendiriyor.

Rauf Maltaş aa