Urartulardan Osmanlı’ya kadar birçok medeniyete ev sahipliği yapan Eski Van Şehri, son yıllarda yürütülen kapsamlı kazı ve restorasyon çalışmalarıyla yeniden ayağa kaldırılıyor. Van Kalesi’nin güneyinde konumlanan bu kadim yerleşim, camileri, hanları ve hamamlarıyla zengin bir tarihî mirasa sahip. Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Ozan Balcı, çalışmaların hedefinin yalnızca tarihî yapıları korumak değil, aynı zamanda bölgeyi kültürel bir merkez haline getirmek olduğunu belirtti.

Tarihî Kentin Mirası
Van Kalesi’nin güneyinde yer alan Eski Van Şehri, binlerce yıllık tarihiyle Anadolu’nun en önemli yerleşimlerinden biri olarak öne çıkıyor. Başta Urartular olmak üzere, Selçuklular, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Osmanlılar döneminde de yerleşim yeri olarak kullanılan şehir, sahip olduğu mimari dokusuyla bölgenin tarihsel sürekliliğini yansıtıyor. Çok sayıda cami, han, hamam ve geleneksel yapıyı barındıran bu alan, uzun yıllar ihmale uğramış olsa da günümüzde yürütülen kapsamlı çalışmalar sayesinde turizm açısından yeniden cazibe merkezi olma yolunda ilerliyor.

Restorasyonu Tamamlanan ve Devam Eden Eserler
Van Valisi Ozan Balcı’nın aktardığına göre, Süleyman Han Camisi’nin restorasyonu tamamlandı. Kayaçelebi Camisi için drenaj ve restorasyon çalışmaları sürerken, yakın zamanda ibadete açılması planlanıyor. Yine Kızılminareli Cami ve yanındaki hamamda çalışmalar devam ediyor. Miri Ambar’ın restorasyonu da sürerken, Hüsrev Paşa Hanı’nda 44 dükkânın inşası ile ticari ve kültürel canlanma hedefleniyor. Bölgede en dikkat çeken eserlerden biri olan 800 yıllık Ulu Cami, depremler nedeniyle yıkıntı halinde olmasına rağmen titiz bir restorasyon sürecinden geçiriliyor.

Kültürel ve Sanatsal Canlılık
Restorasyon projelerinin yanı sıra, Eski Van Şehri’nde yeni kültürel adımlar da atılıyor. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından bölgede geleneksel sanatların yaşatılacağı bir mahalle kurulması planlanıyor. Böylece Eski Van, yalnızca tarihî eserleriyle değil, kültürel üretim alanlarıyla da öne çıkacak. Balcı, bu çalışmaların kentin mimari dokusunu korumanın yanında, yerel sanatların ve geleneksel yaşam biçimlerinin de sürdürülebilirliğini sağlamayı amaçladığını belirtti. Horhor Camisi’nin çevre düzenlemesi tamamlanarak ibadete açılması, bu sürecin ilk örneklerinden biri olarak öne çıkıyor.

Gelecek Kuşaklara Miras
Van Valisi Ozan Balcı, Ulu Cami için yapılan çalışmalara özel bir önem verdiklerini vurgulayarak, eserin yalnızca bir cami değil, aynı zamanda bir “sanat şaheseri” olduğunu ifade etti. Mihrabı, minberi, minaresi ve mimari süslemeleriyle Anadolu İslam mimarisinin seçkin örneklerinden biri olan caminin restorasyonunun 2025 yılı içinde tamamlanması hedefleniyor. Bölgedeki çalışmalar, devlet kurumlarının ve yerel paydaşların işbirliğiyle yürütülüyor. Uzmanlara göre, bu süreç yalnızca turizmi canlandırmakla kalmayacak, aynı zamanda kültürel mirasın korunarak gelecek kuşaklara aktarılması açısından da stratejik bir öneme sahip olacak.

 

AA Nevzat Umut Uzel, Nazlı Timur