Uşak’ta yer alan Blaundos Antik Kenti, 2018’den bu yana yürütülen arkeolojik kazılarla Anadolu tarihine dair önemli bulgular sunmaya devam ediyor. Bu yıl ana cadde üzerinde sürdürülen çalışmalarda, fırın, zeytin işliği ve metal işleme atölyesi kalıntılarına ulaşıldı. Kentin Roma ve Bizans dönemlerindeki sosyo-ekonomik yapısına ışık tutan bu keşifler, günlük yaşamın üretim ve ticaret boyutunu ortaya koyuyor.

Blaundos Antik Kenti Kazılarında Yeni Bulgular: Fırın ve Zeytin İşliği
Batı Anadolu’nun önemli arkeolojik merkezlerinden biri olan Blaundos Antik Kenti, bu yıl gerçekleştirilen kazı çalışmalarıyla gündeme geldi. Uşak’ın Ulubey ilçesinde, üç tarafı derin kanyonlarla çevrili bir plato üzerine kurulan Blaundos, doğal savunma sistemi ve görkemli mimarisiyle dikkat çekiyor.

Büyük İskender’in Anadolu seferi sırasında Makedonya’dan gelen askerlerin yerleşmesiyle kurulan kent, tarih boyunca bir “Garnizon Kenti” olarak adlandırıldı. Kentin girişine 500 metre mesafede bulunan Roma dönemine ait 9 su kemeri ve anıtsal mezar yapısı, ziyaretçileri karşılayan en önemli yapılar arasında yer alıyor. Ayrıca tarımın ve bereketin sembolü olan tanrıça Demeter Tapınağı, ana cadde kalıntıları ve Stonehenge’i andıran üç taşlı anıt yapısı, antik kentin dikkat çekici odak noktaları arasında bulunuyor.

2018 yılında başlayan sistematik kazılar, 2023’ten itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında daha yoğun bir programla sürdürülüyor. Bu yıl çalışmalar, özellikle kentin merkezini oluşturan ana cadde üzerinde yoğunlaştırıldı.

Bizans Dönemi İzleri: Günlük Hayata Açılan Pencereler
Blaundos Antik Kenti Kazı Başkanı ve Uşak Müzesi Müdürü Şerif Söyler, kazılarda ulaşılan bulguların kentin Roma ve Bizans dönemlerindeki dönüşümünü gözler önüne serdiğini belirtti. Roma döneminde inşa edilen ana caddenin, Bizans döneminde de kullanılmaya devam edildiğini, ancak nüfusun azalması, depremler ve mimarideki değişikliklerle birlikte küçültülüp ikiye bölündüğünü aktardı. Bu dönüşüm sırasında caddenin bir bölümünün işlik ve küçük dükkânlarla yeniden işlevlendirildiği ortaya çıktı.

Bu yılki kazılarda üç işlik yapısının belirlendiğini ifade eden Söyler, şu bilgileri verdi:
“Birinde fırın kalıntısı, demir cürufu, ahşap ve mermer eritme izleri tespit edildi. Diğerinde ise zeytin işliği olarak tanımlayabileceğimiz ya da haşhaş ve susam gibi ürünlerin işlendiği bir atölyeye ait bulgulara ulaştık. Bu buluntular, Bizans döneminde kentte günlük yaşamın tarımsal üretim ve zanaatkârlık faaliyetleriyle şekillendiğini ortaya koyuyor.”

Söyler, çalışmaların devam etmesiyle birlikte elde edilen bulguların daha ayrıntılı biçimde değerlendirileceğini, böylece kentin ekonomik ve sosyal yaşamına ilişkin yeni ipuçlarının elde edileceğini dile getirdi.

Tarihi Süreklilik ve Geleceğe Miras
M.S. 1. yüzyılda inşa edilen anıtsal yapılar, Blaundos’un Roma döneminde güçlü bir imar faaliyetine sahne olduğunu gösteriyor. Kentin Bizans döneminde küçülmesine rağmen yaşamın devam etmesi, bölgenin tarihsel sürekliliğini yansıtan önemli bir unsur. Fırın ve işlik kalıntıları, yalnızca ekonomik yaşamı değil, aynı zamanda toplumsal örgütlenme biçimlerini de anlamak açısından büyük değer taşıyor.

Bugün Blaundos, yalnızca arkeolojik açıdan değil, aynı zamanda kültürel turizm potansiyeli açısından da öne çıkıyor. Ulubey Kanyonu’nun doğal güzelliği ile birleşen bu tarihsel miras, ziyaretçilere hem doğa hem de geçmişle iç içe bir deneyim sunuyor. Kazıların tamamlanmasıyla birlikte, elde edilen buluntuların sergilenmesi planlanıyor. Böylece, Anadolu’nun tarihsel derinliği çağdaş kuşaklarla buluşturulacak.

AA Mehmet Çalık