Bugüne dek pek çok Neandertal fosili bulunmuştu ama hiçbirinin burun yapısı korunmamıştı. 130.000 yıldan daha eski olduğu tespit edilen Altamura Neandertal fosilinin kafatasının olağanüstü iyi korunmuş burun boşluğu ile diğer fosillerden ayrılıyor. Altamura Neandertalin burun boşluğu söz konusu insansı türün burnunun tahminlerden farklı olduğunu gösteriyor.

İtalya’nın güneyindeki Altamura’da bulunan erken dönem Neandertal iskeleti üzerinde yapılan çalışma, türün fosil kayıtlarında ilk kez eksiksiz korunmuş iç burun yapısı ortaya çıkardı. Türün burun yağısının bugüne dek çizilen Neandertaller çizimlerinden çok farklı olduğu ortaya çıktı. 

Costantino Buzi, Antonio Profico, Carlos Lorenzo ve Giorgio Manzi’nin yer aldığı uluslararası araştırma ekibinin  İtalya’nın güneyinde yer alan Altamura’daki erken dönem Neandertal iskeleti üzerinde gerçekleştirdiği keşifle ilgili makale 17 Kasım 2025 tarihinde PNAS dergisinde yayımlandı. "The first preserved nasal cavity in the human fossil record: The Neanderthal from Altamura" (İnsan fosil kayıtlarında korunmuş ilk burun boşluğu: Altamura Neandertali) başlıklı makalede, Neandertallerin burun yapısının soğuk iklimlere özgü özel uyarlamalar içerdiği yönündeki yaygın görüşü test eden ilk doğrudan anatomik kanıt sunuldu.

Fosilin olağanüstü korunmuş iç burun kemik yapıları ayrıntılı biçimde analiz edilerek, daha önce Neandertallere özgü (otapomorfi) olduğu öne sürülen iç burun özelliklerinin bu bireyde bulunmadığı gösterildi ve “Neandertallerin burun içi yapıları, soğuk iklime özgü benzersiz bir adaptasyon göstermiyor; bu da büyük burunların tek başına soğuk uyarlaması olduğu fikrini zayıflatıyor.” ifadesine er verildi.

Araştırmacılar, dikey yönelimli medial çıkıntı, burun boşluğu duvarında medial şişkinlik ve lakrimal oluk üzerinde kemik çatının bulunmaması gibi özelliklerin Neandertallere özgü kabul edilemeyeceğini belirtti. Bulgular ayrıca Neandertal orta yüz çıkıklığının (midfasiyal prognatizm) tek başına solunum yollarına bağlı bir uyarlama değil, birden fazla evrimsel etkenin sonucu olduğunu ortaya koyuyor. Çalışma, Neandertallerin solunum performanslarının modellenmesi için de daha sağlam bir anatomik temel sağlıyor

arkeolojikhaber.com