Açık hava müzesi niteliğindeki Mardin, son yıllarda görsel-işitsel üretim alanında dikkat çekici bir sıçrama yaşıyor. Farklı medeniyetlerin mimari ve kültürel izlerini taşıyan kent, 2025 yılında 70 yapımın çekim başvurusu alarak ulusal ve uluslararası yapımcıların doğal çekim platosu hâline geldi. Dizi ve film çekimlerindeki bu artış, kentin turizm dinamiklerini de doğrudan etkiliyor.

Mardin’in Görsel-İşitsel Çekim Merkezi Olarak Yükselişi
Tarihi, kültürel ve mimari çeşitliliğiyle bilinen Mardin, son yıllarda dizi, film ve belgesel sektörünün önemli çekim merkezlerinden biri hâline gelmiştir. Sümer, Akad, Babil, Hitit, Asur, Urartu, Roma, Abbasi, Selçuklu ve Osmanlı uygarlıklarının izlerini taşıyan kent, çok katmanlı yapısıyla yapımcıların ilgisini giderek artırmaktadır. 2025 yılı içinde İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne 70 çekim başvurusu yapılmış; bunların 13’ünü sinema filmi ve dizi, 9’unu ise yabancı yapımlar oluşturmuştur.

Yerli yapımcılar tarafından 4 sinema filmi, 8 dizi, 3 kısa film, 19 belgesel, 8 televizyon programı ile toplam 46 tanıtım, reklam ve klip çekimi talebi alınması, Mardin’in ulusal görsel-işitsel alanda önemli bir merkez hâline geldiğini göstermektedir. Yurt dışından da sinema filmi, 3 belgesel ve 5 televizyon programı için izin alınarak çekimler gerçekleştirilmiştir.

Kültürel Peyzajın Çekim Dinamiklerine Etkisi
Mardin Kültür ve Turizm Müdürü Ayhan Gök, kentin artan tanınırlığına ve turizmdeki ivmeye işaret ederek, “Mardin 2025'te turizmle alakalı bütün dallarda rakamsal olarak rekorlarını kırıyor. Şehrin otantik dokusu bunun en büyük sebebi” ifadelerini kullanmaktadır. Gök’e göre, şehrin mimari özgünlüğü yalnızca turizm açısından değil, aynı zamanda sinema ve dizi endüstrisinin de güçlü bir çekim unsuru hâline gelmiştir.
Gök, açıklamalarında Mardin’in adeta bir dizi setine dönüştüğünü belirterek şu sözlere yer vermektedir:
“Dar sokakları, taş mimarisi kenti bir açık hava müzesine dönüştürüyor… şehir kendi haliyle bile bir film platosu şeklinde.”

Bu özellikleri nedeniyle ulusal ve küresel platformlara yönelik yapımların kentte yoğunlaştığı belirtilmektedir.

“Damat Mektebi” Filminin Mardin’deki Üretim Süreci
Savur ilçesine bağlı Serenli Mahallesi’nde çekimleri süren Damat Mektebi filmi, bölgenin film endüstrisindeki rolünün somut bir örneğidir. Yapımcı Büşra Kuş, filmde Sermiyan Midyat, Füsun Demirel, Algı Eke, Cezmi Baskın ve Mustafa Kırantepe gibi oyuncuların yer aldığını ifade ederek şu değerlendirmeyi yapmaktadır:
“Komediler hep Ege tarafında çekiliyor… özellikle bu bölgedeki o sıcaklığı, çok değerli evleri ve buradaki tarihi anlatmak istediğimiz için Mardin'i seçtik.”

Kuş, bölge halkının da filme dahil edilmesinin üretim sürecine önemli katkı sağladığını belirterek, Mardin’in eşsiz ışık ve mimari özelliklerinin çekimleri kolaylaştırdığını ifade etmektedir. Filmin Mart ayında vizyona girmesi planlanmaktadır.

Filmin oyuncularından Deniz Muratoğlu ise Mardin’e ilişkin izlenimlerini şu sözlerle aktarmaktadır:
“Gerçekten beklediğimin ötesinde güzel bir yer çıktı… Senaryo ve buranın mimarisi harika.”

“Zerhun” Dizisinin Çekim Atmosferi ve Kültürel Katmanlar
Artuklu ve Yeşilli ilçelerine bağlı Bülbül Mahallesi’nde süren Zerhun dizisinin yapımcısı Serdar Sarıtop, 60 kişilik bir ekiple Mardin kültürünü yansıtan bir yapım çektiklerini belirtmektedir. Sarıtop’a göre, Mardin’in doğal çekim platosu niteliği, prodüksiyon süreçlerini önemli ölçüde kolaylaştırmaktadır:
“Mardin'in görsel güzelliğiyle dünyada sayılı illerden biri olduğunu düşünüyorum.”
Dizinin yönetmeni Ali Aslan ise kentin mistik ve değişken ışık yapısının çekimlere estetik bir boyut kazandırdığını belirterek, “Mezopotamya dediğimiz mistik yapıya sahip olan bu şehirde çekim yapmak güzel ve keyifli” demektedir.

Oyuncuların Gözünden Mardin’in Sinematik Değerleri
Zerhun dizisinin başrol oyuncularından Cansu Kanlıkaya, Mardin’in benzersiz atmosferine vurgu yaparak, “Buranın mistik havası, tarihi, kültürü çok başka… Mardin'in yurt dışına bu tarz bir projeyle tanıtımının olacağını düşünüyoruz” ifadelerini kullanmaktadır.

Oyuncu Burak Sarımola ise kentin görsel zenginliğinin etkisini şöyle özetlemektedir:
“Biz de o yoğun duyguyu… diziye aktarmayı düşünüyoruz ki umarım seyircilerimize de bu geçer.”

Sonuç: Görsel-İşitsel Üretimin Turizm ve Kültürel Hafızaya Etkisi
Mardin’in son yıllarda görsel-işitsel üretim merkezine dönüşmesi, yalnızca kentin kültürel görünürlüğünü artırmakla kalmamakta; bölge ekonomisi, turizm hareketliliği ve kültürel miras farkındalığına da olumlu katkılar sağlamaktadır. Farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmış Mardin’in bu çok katmanlı yapısı, sinema ve dizi yapımlarının anlatı evrenine benzersiz bir arka plan sunmaya devam etmektedir.

Halil İbrahim Sincar, Beşir Şavur, Mehmet Emin Kavak aa