Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde 1. derece arkeolojik sit alanı içerisinde yer alan ve sarp kayalıklar üzerine kurulu Zil Kale, 2025 yılının ilk sekiz ayında 140 bin ziyaretçiyi ağırladı. Doğal güzellikleri, stratejik konumu ve tarihî yapısıyla dikkat çeken kale, özellikle yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Sıcaklık artışı ve sisin azalması, ziyaret koşullarını iyileştirerek bölge turizmine ivme kazandırdı. Zil Kale, bölgesel ve ulusal ölçekte turizmde marka değerini pekiştiriyor.

Doğal ve Kültürel Mirasın Buluştuğu Nokta: Zil Kale

Rize’nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Çat Vadisi içerisinde, deniz seviyesinden 750 metre, dere yatağından ise 100 metre yükseklikte konumlanan Zil Kale, 1. derece arkeolojik sit alanı statüsüne sahip. Orta Çağ dönemine tarihlenen ve savunma yapısı olarak inşa edilen kale, Karadeniz’in zengin doğal dokusu ile tarihsel mirasını bir arada sunan ender yapılardan biri olarak öne çıkıyor.

2024 yılının ocak-ağustos döneminde toplam 140 bin yerli ve yabancı turisti ağırlayan kale, son yıllarda bölgedeki en dikkat çekici ziyaret alanlarından biri hâline geldi. İl Kültür ve Turizm Müdürü Alper Avluk’un verdiği bilgilere göre, özellikle yabancı ziyaretçilerin ilgisi artış gösterdi. Avluk, “Genelde Orta Doğu’dan misafirlerimiz bölgemizi fazlasıyla tercih ediyorlar. Yurt içinden de vatandaşlarımızın Zil Kalemize yoğun rağbet gösterdiklerini görüyoruz.” açıklamasında bulundu.

İklimsel Koşulların Turizme Etkisi ve Ziyaretçi Profili

Karadeniz Bölgesi’nde yıl boyunca yoğun yağış ve sis etkili olduğundan, Zil Kale gibi yüksek rakımlı bölgelerin ziyaret edilebilirliği dönemsel olarak sınırlanabiliyor. Ancak 2024 yılında yağış miktarının azalması ve sisli gün sayısının düşmesi, ziyaretçi sayılarının artmasına katkı sağladı. Avluk, bu durumu şöyle açıkladı:
“Vatandaşlarımız, ‘Sis var, gitsek de göremeyiz’ endişesi taşıyorlardı. Ama bu sene bölgemiz az yağış aldığı ve o bölgede az sis olduğu için ziyaretçilerimiz Zil Kalemizi fazlasıyla görme ve gezme şansı buldular.”

Ziyaretçi sayısındaki artış yalnızca Zil Kale ile sınırlı kalmayıp, Ayder Yaylası, Çat Vadisi ve İkizdere gibi bölgedeki diğer turistik destinasyonlara da olumlu yansımıştır. Özellikle yaz sezonunda yaşanan bu yoğunluk, bölge turizminin iklim koşullarına ne denli duyarlı olduğunu göstermektedir.

Zil Kale’nin Stratejik ve Kültürel Önemi

Tarihsel belgelerde ilk olarak 14. yüzyılda adı geçen Zil Kale, ticaret yollarını gözetleme, güvenlik sağlama ve haberleşme gibi işlevleriyle öne çıkmış önemli bir savunma noktasıydı. Mimari olarak kare planlı bir ana kule, çevresel sur duvarları ve gözlem kuleleri içeren yapısı, Orta Çağ Karadeniz savunma mimarisinin tipik örneklerindendir.

Zil Kale, günümüzde yalnızca tarihî bir yapı değil; aynı zamanda sürdürülebilir turizm açısından da bir odak noktasıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın çeşitli altyapı yatırımları ve tanıtım faaliyetleriyle daha fazla görünürlük kazanan kale, hem bölge halkının ekonomik katkı sağlamasına hem de kültürel mirasın korunmasına olanak tanımaktadır.

Ayfer Koçal - aa