Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca e-Devlet üzerinden kullanıma açılan Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu (UCBS), 630 coğrafi veri katmanından 100’ünü vatandaş erişimine sunarak mekânsal veriye dayalı karar alma süreçlerinde yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Afet risklerinden yatırım planlamasına, çevre koruma alanlarından günlük yaşam verilerine uzanan geniş yelpazesiyle platform, Türkiye'nin dijital coğrafi bilgi altyapısını güçlendiriyor.

Kapsamlı Coğrafi Veri Katmanlarının Erişime Açılması
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından geliştirilen ve e-Devlet Kapısı üzerinden erişilebilen Ulusal Coğrafi Bilgi Platformu (UCBS), Türkiye’nin mekânsal veri altyapısını güçlendirmeyi hedefleyen stratejik bir adım olarak öne çıkıyor. Platformda yer alan 630 coğrafi veri katmanından 100’ünün vatandaş erişimine açılması, hem bilgi şeffaflığını hem de coğrafi temelli karar alma süreçlerini destekleyen önemli bir yenilik olarak değerlendiriliyor. Fay hatlarından sığınak alanlarına, çevre koruma bölgelerinden imar planlarına kadar geniş kapsamlı verilerin tek bir dijital ortamda sunulması, coğrafi bilginin kamuya açık ve güncel bir formatta erişilebilir hâle gelmesini sağlıyor.

Yatırım, Planlama ve Günlük Yaşam İçin Yeni Bir Dijital Araç
UCBS’nin en dikkat çeken yanlarından biri, hem vatandaşların hem de yatırımcıların mekânsal veriye dayalı bilgiye hızlı erişim elde etmesi. Yatırım yapmayı düşünen kullanıcılar, istedikleri bölgeye ait imar planlarını, liman ve demir yolu bağlantılarını, çevre koruma statülerini ve altyapı durumunu harita üzerinden görüntüleyebiliyor. Hazine parsellerine ilişkin kira, satış ve irtifak hakkı bilgileri; parsellerin ölçüleri, konumu ve ihale tarihleriyle birlikte sunularak yatırım süreçlerinin veriye dayalı planlanmasına imkân tanıyor. Bunun yanı sıra meteoroloji istasyonları, nüfus yoğunluğu, acil durum toplanma alanları gibi günlük yaşamı ilgilendiren veriler de platformda erişilebilir durumda. Böylece UCBS yalnızca profesyoneller için değil, tüm vatandaşlar için işlevsel bir bilgi kanalı hâline geliyor.

Çevresel ve Doğal Kaynaklara İlişkin Kapsayıcı Veri Setleri
Platformun sunduğu veri çeşitliliği sanayi, ulaştırma ve imar bilgilerinin ötesine geçerek Türkiye’nin doğal kaynaklarına dair kapsamlı katmanlar içeriyor. Toprak organik karbon haritası, su ve rüzgâr erozyonu verileri, çölleşme hassasiyet haritaları, milli park ve tabiat parklarının sınırları, mağaralar, anıt ağaçlar ve kaplıcalar gibi geniş bir ekolojik veri seti araştırmacılar ile meraklı kullanıcıların erişimine açık. Bu verilerin dijital ortamda güncel ve bütüncül bir yapıda sunulması, hem çevre yönetimi hem de doğa koruma politikaları açısından önemli bir bilgi tabanı oluşturuyor.

Afet Yönetimi, Kurumsal İşbirliği ve Veri Güvenliği
UCBS’nin kamu kurumları açısından en kritik işlevlerinden biri, afet ve risk yönetimine yönelik bilgiye hızlı erişim sağlaması. Deprem riski, heyelan ve çığ tehlikesi gibi kritik verilerin tematik katmanlar üzerinden görüntülenebilmesi, olası afetlerde daha etkin bir müdahale sürecine katkı sunuyor. Platform, Coğrafi Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ile TÜRKSAT AŞ işbirliğiyle geliştirilmiş yerli bir dijital altyapı olarak öne çıkıyor. Kurumlara özel yetki düzeyleri ve veri paylaşım matrisleri sayesinde, stratejik nitelikteki verilerin güvenliği korunurken, bilgi akışının düzenli ve denetlenebilir şekilde yönetilmesi sağlanıyor.

Platformun kullanıcı sayısı 1 Ocak 2025’teki açılış dönemindeki 14 binden, kasım ayı itibarıyla 400 bine yükselmiş durumda. Bu artış, Türkiye’nin coğrafi bilgiye dayalı dijital dönüşüm sürecine yönelik toplumsal ilginin hızla arttığını gösteriyor.

Hüseyin Cem Dağıstanlı aa