Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Sappho: Psappho

Sappho kimdir? ilk Yunan kadın şairi kimdir? Psappho nedir? Psappho kimdir?

 

Sappho (Psappho, Zarpó) : M.Ö.  7-6. yüzyıllarda Lesbos (Midilli) adasında yaşamış, ilk Yunan kadın şairi.

M.Ö. 7-6. yüzyıllarda Lesbos (Midilli) adasında yaşayan ilk Yunan kadın şairi olarak bilinmektedir. Antik çağ yazarları onu ‘onuncu Musa’ şeklinde tanımlar­dı. Yunan lirizminin bürük ozanı Lesboslu Sappho' nun yaşamı hakkında bilinenler oldukça sınırlı ve tartışmaya açıktır. Sappho'nun (Zarpó) adı Aiol lehçesinde 'Psappho' (Yánqo) olarak yazılmaktadır ve etimolojik olarakta Asya kökenlidir. Sappho'nun doğduğu yer olan Lesbos'ta öldügü bilinmektedir. Ölümünden sonra tanrısal mertebeye ulaşan theios şairlerinden biri olmuştur. Sappho öldükten sonra da her dönem adı anılmaya devam etmiştir.

Sappho'nun başı heykeli: İstanbul Arkeoloji Müzeleri Koleksiyonu. (A.E.f)

2. Sappho: MÖ 610-580. Lesbos’lu lirik şair. Antik Yunan edebiyatının en ünlü kadın şairidir, antik çağ yazarları onu ‘onuncu Musa’ şeklinde tanımlar­dı. Strabon onun için şöyle der: “Eski Çağa ait elimizde bulunan kayıtlara da­yanarak, Sappho’yla şiir alanında en alt düzeyde bile yarışabilecek hiçbir ka­dının varlığını tanımıyorum.”
Gençliğinde soylu aileler arasındaki iktidar mücadelelerine karıştığı için bir süre adadan ayrılıp Sicilya’da sürgünde yaşamak zorunda kaldı. Fakat daha sonra tekrar Lesbos’a dönmüş ve hayatının çoğunu oradaki Mytilene kentin­de geçirmiştir. Kerkylas adlı bir zenginle evlendiğini ve genç kızlar için bir okul kurduğunu biliyoruz. Aphrodite onuruna kurduğu bu okulda genç kız­ları evlilik çağına kadar yetiştirdi, müzik, dans ve şiir öğretti. Sappho’nun okulu adadaki tek okul değildi, Gorgo ve Andromeda adlı kadınların yönet­tiği rakip okulların da vardı. Aiol lehçesini kullanarak iki tip şiir yazmıştır. Bunlardan ilki düğün törenlerinde koro tarafından söylenen koro eserleridir. Bu şiirlerde damat yüceltilir, bir tanrıya benzetilir, gelin ise, kocası tarafından koparılacak olgun bir elmaya benzetilir. Diğer tip şiirleri çevresindeki kızlar­dan birine yönelen kişisel duygularını anlatır. Yaşadığı çağda Lidya Krallığı gücünün zirvesindeydi. Dolayısıyla Sappho’nun şiirlerinde geçen Lidya keli­mesi güç, zenginlik ve lüks anlamındadır. Phaon adlı birine aşık olduğunu fakat aşkına karşılık göremeyince bir uçurumdan denize atlayarak intihar et­tiğini anlatan hikaye tamamen kurmacadır. Antik çağda Sappho’nun itibarı büyüktü ve erken başlamıştı. Klasik dönemde ya gençlerin eğitmeni ya da yoldan çıkarıcısı olarak görüldü. Buna karşın İskenderiyeli bilginler onun eserlerinin tasnifine büyük çaba harcadılar, eserlerini dokuz kitapta topladı­lar. Latin şairlerden Catullus ve Horatius ondan etkilenenler arasındaydı.