Anasayfa / Kütüphane / Sözlük

Phidias

Phidias kimdir?

 

Phidias: MÖ 465425. Atina’lı heykeltıraş.

Parthenon’un yapımını yönetmiş, bu esnada en önemli heykelleri kendi yapmış, kabartma ve bezemelerin de yapımlarını denetlemiştir.

Onun tanrıları gördüğü ve görüntülerini yapıtlarıyla insanlara aktardığı söylenir.

Mermer, tunç, altın ve fildişi malzeme ile çalışma tekniklerine çok hakimdi.

Antik çağın Yedi Harikasından biri olan Olympia’daki Zeus heykeli de onun eseridir. Kaidesi ile birlikte 14 metre boyundaki bu heykel altın, fildişi, abanoz ve değerli taşlardan yapılmıştır.

On sekiz yıl Atina’da akropolisteki imar faaliyetlerini yönetmiş, Perikles’in inşa faaliyetlerinde önemli sorumluluk almıştır.

Plutarkhos’a göre yapıtlarının ün kazanması ve yapıtlarında Perikles’e ve kendine benzeyen kişileri canlandırması ona karşı kıskançlık doğurdu. Perikles’in düşmanları Phidias’ı Parthenon’un yapımına ayrılmış fildişi malzemeyi zimmetine geçirmek ve tanrılara saygısızlıkla suçladılar.

Kimilerine göre hapse atıldı ve hastalanarak öldü, kimilerine göre ise zehirlenerek öldü. Buna karşın Philokhoros’ın, Phidias’ın Olympia’ya kaçtığı ve burada Zeus heykelini yaptıktan sonra öldürüldüğü iddiası arkeolojik buluntulara daha uygundur.

Athena ve Zeus’un bugüne değin geçerliliğini sürdüren genel tiplerini yaratan da odur. MÖ 5. yüzyılın sonlarında ve MÖ 4. yüzyıl boyunca Yunan sanatında geçerli olan klasik idealist üslubun başlatıcısı olarak nitelendirilir.

Eleştirmenler onu antik çağın en yetenekli heykeltıraşı ve çok yönlü bir sanatçı olarak değerlendirir.

Pausanias onun için ‘Tanrı yapıcı’ nitelemesini kullanır.