Ugarit Medeniyeti Yeniden Gün Yüzünde: Tel Semhane’de Bronz Çağı’na Uzanan Kazılar Başladı

Suriye’nin Lazkiye kenti yakınlarında, antik dünyanın en önemli liman ve ticaret merkezlerinden Ugarit uygarlığına ait yerleşimlerde 14 yıl sonra yeniden arkeolojik çalışmalar başlatıldı. Pavia Üniversitesi öncülüğünde yürütülen kazılar, Bronz Çağı tabakalarına odaklanarak Ugarit’in bölgesel ekonomik, siyasal ve kültürel ilişkilerine dair yeni veriler sunmayı hedefliyor. Türk, İtalyan ve Suriyeli araştırmacıların ortak çalışması dikkat çekiyor.

Ugarit Uygarlığı: Akdeniz’in Stratejik Ticaret Merkezi
Doğu Akdeniz’in en dinamik liman kentlerinden biri olarak bilinen Ugarit, günümüzde Lazkiye’nin kuzeyinde yer alan Ras eş-Şumra harabeleri ile tanınıyor. M.Ö. ikinci binyılda bölgenin en önemli ticaret ağlarından birini kontrol eden kent, Akdeniz'in batısı ile Mezopotamya, Anadolu ve Mısır arasında stratejik bir konuma sahipti. Arkeolojik bulgular, Ugarit’in diplomasi, deniz ticareti ve yazı kültüründe öncü bir rol oynadığını ortaya koyuyor.

Kentte keşfedilen ve Akadca, Asurca, Hititçe dahil 7 dilde, dört farklı yazı türüyle yazılmış tablet arşivleri, diplomatik yazışmalardan ekonomik anlaşmalara kadar geniş bir bilgi yelpazesine ışık tutuyor. Bu arşivler, Yakın Doğu tarih yazımında Ugarit’in merkezi konumunu pekiştirirken, bugün bölgenin sosyo-ekonomik yapısının anlaşılması için de temel kaynak niteliği taşıyor.

14 Yıl Sonra Yeniden Başlayan Kazılar: Tel Semhane’de Yeni Bir Dönem
2011’de başlayan iç savaş nedeniyle ara verilen arkeolojik çalışmalar, 14 yıl aradan sonra yeniden hayata geçirildi. Pavia Üniversitesi Antik Batı Asya Arkeolojisi ve Sanat Tarihi uzmanı Doç. Dr. Lorenzo d’Alfonso liderliğindeki İtalya–Suriye ortak heyeti, çalışmalarını Lazkiye yakınlarındaki Tel Semhane Höyüğü’nde sürdürüyor. Türkiye ve İtalya’dan doktora öğrencilerinin katılımıyla yürütülen kazılar, bölgenin arkeolojik potansiyeline uluslararası akademik ilgiyi yeniden canlandırmış durumda.

Lazkiye Eski Eserler Dairesi Başkanı Muhammed el-Hasan, kazıların yeniden başlamasının kültürel miras politikaları açısından önemli bir adım olduğunu belirterek, “Suriye’deki tüm arkeolojik misyonların geri dönüşünü hedefliyoruz. Özellikle sahil bölgesindeki projelerin yeniden hayata geçirilmesini destekliyoruz.” ifadelerini kullandı.

Bronz Çağı’na Uzanan Keşifler: Yerleşim Modeli Üzerine Yeni Veriler
Doç. Dr. d’Alfonso, Tel Semhane’de Bronz Çağı tabakalarının araştırıldığını belirterek, daha önce kazı yapılmamış bir yerleşimde çalışmanın bilimsel açıdan önemli fırsatlar sunduğunu vurguluyor. Kazı ekibi, yerleşimin sosyal düzeni, üretim faaliyetleri ve bölgesel konumunu anlamaya yönelik yoğun bir inceleme yürütüyor.

Türk doktora öğrencisi Adahan Güney, projede yer almaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, “Yakın Doğu arkeolojisinde saray ve tapınak odaklı çalışmalar yaygın. Ancak burada olduğu gibi bütüncül bir Bronz Çağı yerleşiminin kazılması nadir ve son derece değerli.” dedi. Güney, dört farklı alanda sistematik kazı yürüttüklerini ve yüzey buluntularının yerleşimin karakterine dair umut verici ipuçları sunduğunu aktardı.

Bölgesel İşbirliği ve Arkeolojik Diplomasi
Kazı çalışmalarının yalnızca bilimsel bir girişim olmanın ötesinde, savaş sonrası dönemde kültürel diplomasiye katkı sunması bekleniyor. Suriye makamları, yabancı arkeoloji ekiplerine her türlü desteği sağlayacaklarını belirterek uluslararası iş birliğine açık olduklarını vurguladı. Daha geniş ölçekli arkeolojik misyonların yeniden devreye girmesi, Ugarit ve çevresinin çok katmanlı tarihinin daha kapsamlı şekilde belgelenmesini sağlayacak.
Kazı ekibinin hedefi, kısa süre içinde Tel Semhane yerleşiminin önemli bölümlerini görünür hale getirmek ve Ugarit Krallığı ile olan ilişkisini bilimsel veriler ışığında tanımlamak. Bu kapsamda edinilecek bulguların, Doğu Akdeniz’in Bronz Çağı yerleşim stratejilerini anlamada kritik katkılar sunması bekleniyor.

Muhammed Karabacak aa