Safranbolu’da Müzikal Bellek Çalışmaları: Yörük Köyünün Türküleri
Karabük Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Gülcan Ertan Hacısüleymanoğlu, Safranbolu’nun UNESCO tescilli kültürel mirası içinde sözlü geleneğin görünmez katmanlarına odaklanarak Yörük köyüne ait 4 türkü, bir ninni ve bir efsaneyi ortaya çıkardı. Somut olmayan kültürel mirasın derlenmesi açısından önemli bir boşluğu dolduran çalışma, uluslararası indeksli bir dergide yayımlanarak bölgenin müzik folkloruna bilimsel katkı sundu.
Yörük Köyü’nün Folklorik Sessizliği: Bilimsel Bir Arayış
Karabük Üniversitesi Safranbolu Fethi Toker Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi’nden Dr. Öğr. Üyesi Gülcan Ertan Hacısüleymanoğlu, Safranbolu ilçesine bağlı Yörük köyünde yürüttüğü araştırmalarla bölgenin sözlü kültür belleğine ilişkin önemli bulgular elde etti. Yörede yapılan müzik derlemelerinin sınırlı olduğunu belirten araştırmacı, “Safranbolu Türküleri ve Oyun Havaları” kitabında yer alan 57 türkünün yanı sıra TRT repertuvarındaki yaklaşık 20 esere rağmen Yörük köyüne dair müzikal verilerin yokluğunun dikkat çekici olduğunu ifade etti. Bu eksiklik, araştırmanın çıkış noktasını oluşturdu.
Hacısüleymanoğlu, yaptığı alan çalışmaları sonucunda köye ait 4 türkü, bir ninni ve bir de efsane derledi. Söz konusu bulgular, bölgenin folklorik sessizliğini büyük ölçüde görünür kılarak Safranbolu müzik kimliğini bütüncül bir perspektifle ele alma imkânı sundu. Elde edilen veriler, uluslararası Scopus indeksli bir dergide yayımlanarak akademik çevrelere kazandırıldı.
Somut Olmayan Mirasın Önemi: Safranbolu’nun Sözlü Gelenekleri
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Safranbolu’nun mimari dokusu üzerine pek çok çalışma bulunmakla birlikte, bölgenin sözlü geleneklerinin akademik düzeyde ele alınışının sınırlı olduğunu belirten Hacısüleymanoğlu, bu çalışmanın halk bilimi açısından önemli bir katkı sunduğunu vurguladı. Şöyle konuştu:
“Somut olmayan kültürel miraslar hakkında yapılmış alan araştırmaları mimari çalışmalar kadar yoğun değil. Sözlü kültürün yaşaması, yaşatılması ve derlenmesi anlamında bu çalışma halk bilimine önemli bir katkıdır. Safranbolu, mimari yapıları kadar sözlü kültür boyutuyla da ele alınmaya devam etmeli.”
Türkülerin tarihsel bir hafıza niteliği taşıdığını belirten araştırmacı, onların yalnızca müzik formu değil, aynı zamanda toplumsal yaşantının duygusal, kültürel ve tarihsel bir yansıması olduğunu ifade etti.
Yeni Sanatsal Üretimler: Halk Müziğine Modern Bir Katkı
Çalışmanın yalnızca derleme boyutuyla sınırlı kalmadığını belirten Hacısüleymanoğlu, müzik üretimine yönelik kişisel çalışmalarını da sürdürdüğünü dile getirdi. Sanatçı, “Gül Halayı” adlı bestesiyle geleneksel Türk halk müziği motiflerini çağdaş bir yorumla birleştirdiğini ifade ederek, eserin tüm dijital platformlarda yayımlandığını söyledi. Ayrıca 12 türküden oluşan yeni albüm hazırlıklarının sürdüğünü belirterek, sözlü kültüre katkı sunmanın kendisi için “büyük bir gurur kaynağı” olduğunu vurguladı.
Orhan Kuzu aa