Deniz İpek Yolu araştırmalarıyla tanınan Prof. John Miksic vefat etti

Singapur'un ilk arkeoloji kazısına imza atan ve Deniz İpek Yolu araştırmaları ile tanınan National University of Singapore Güneydoğu Asya Çalışmaları emekli profesörü John N. Miksic, 79 yaşında vefat etti. Zatürreden ölen arkeolog Prof. John Miksic son 4 yıldır cilt kanserinden dolayı tedavi görüyordu.

 

Tarihi denizden okuyan bilim insanı: Prof. John Miksic

Güneydoğu Asya arkeolojisinin öncülerinden, Singapur Ulusal Üniversitesi’nin (NUS) emekli profesörü John Norman Miksic, 25 Ekim 2025 tarihinde 79 yaşında öldü. Ünlü bilim insanının ölüm nedeni zatürre olarak açıklandı. Eşi, Nanyang Teknoloji Üniversitesi tarih bölümü öğretim üyesi Dr. Goh Geok Yian, Miksic’in son dört yıldır cilt kanseri türü melanom ile mücadele ettiğini belirtti.

Amerika doğumlu Prof. Miksic, Güneydoğu Asya tarihini Avrupalı sömürgeciler öncesine taşıyan çalışmalarıyla tanınıyordu. Özellikle 2013 yılında yayımlanan **“Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300–1800”** adlı kitabı, Singapur’un tarihinin Sir Stamford Raffles’ın 1819’daki gelişinden başlamadığına dair güçlü arkeolojik kanıtlar ortaya koydu.

Bu eser, yalnızca Singapur’un değil, **Deniz İpek Yolu (Maritime Silk Road)** olarak bilinen ticaret ağının arkeolojik izlerini ortaya çıkarması bakımından da büyük yankı uyandırdı. Prof. Miksic, Java’dan Sumatra’ya, Malakka Boğazı’ndan Güney Çin Denizi’ne uzanan geniş bir coğrafyada yürüttüğü kazılarla, Asya’daki liman şehirlerinin erken dönem küreselleşmedeki rolünü belgeledi.

1984’te Singapur’da ilk arkeolojik kazıyı başlattı

Prof. Miksic, 1984 yılında Singapur’da gerçekleştirilen ilk bilimsel arkeolojik kazıyı yönetmişti. Bu kazılar, Fort Canning Tepesi, Empress Place ve Parliament House çevresinde Orta Çağ’a tarihlenen seramik, sikke ve cam buluntular ortaya koydu. Söz konusu keşifler, adanın 14. yüzyıldan itibaren önemli bir ticaret merkezi olduğunu göstererek Singapur tarih yazımında dönüm noktası oluşturdu.

NUS’ta Güneydoğu Asya Çalışmaları Bölümü’nde uzun yıllar ders veren Miksic, aynı zamanda üniversitenin Arkeoloji Laboratuvarının da kurucusuydu. Öğrencileri arasında bugün bölgenin önde gelen arkeologları yer alıyor.

İpek Yolu'nun deniz rotalarını ortaya çıkarttı

Miksic’in çalışmaları, kara merkezli tarih anlayışını deniz ticareti eksenine kaydırmasıyla dikkat çekiyordu. Ona göre, Asya uygarlıklarının gelişiminde karadan geçen İpek Yolu kadar, deniz rotalar da belirleyici olmuştu. Bu yaklaşımıyla, hem Asya tarihi hem de küresel arkeoloji literatüründe yeni bir çerçeve oluşturdu.

Profesör, Malezya, Endonezya ve Filipinler’de yürüttüğü kazılarda elde ettiği verilerle, 14.–18. yüzyıllar arasında Güneydoğu Asya’nın Çin, Hindistan ve Arap dünyasıyla kurduğu ekonomik ve kültürel bağları sistematik biçimde belgeledi.

Sessiz bir hayat, kalıcı bir miras

Eşi Dr. Goh Geok Yian, “John, hastalığı boyunca yazmayı ve öğrencileriyle iletişimde kalmayı hiç bırakmadı. Onun için arkeoloji sadece bir meslek değil, yaşamın kendisiydi” dedi. Çiftin çocukları yoktu; birlikte yaşadıkları kedi, Miksic’in son dönemlerinde en yakın dostu olmuştu.

Prof. Miksic, akademik yaşamı boyunca  Singapur Kültürel Miras Ödülü  ve Asya Araştırmaları Derneği Onur Madalyası dahil çok sayıda uluslararası ödül kazandı.

Güneydoğu Asya tarihçiliğine bıraktığı miras, özellikle deniz ticaret ağları ve şehirleşme süreçleri üzerine çalışan araştırmacılar için temel kaynak niteliğini koruyor.

arkeolojikhaber.com