Blaundos’ta Roma Dönemi Su ve Kanalizasyon Sistemi Gün Yüzüne Çıkarıldı

Uşak’ın Ulubey ilçesindeki Blaundos Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmalarında Roma ve Bizans dönemlerine ait dikkat çekici bulgular ortaya çıkarıldı. Antik kentin ana caddesinde, Roma dönemine ait 65 metre uzunluğunda kanalizasyon hattı ile 8 kilometre uzaklıktan su taşıyan gelişmiş bir sistem keşfedildi. Su, İnay köyünden kemerler ve künklerle taşınmış, kentte ise dağıtımı künklerle yapılmış.

Blaundos’ta Roma Mühendisliğinin İzleri Ortaya Çıktı
Uşak’ın Ulubey ilçesinde yer alan Blaundos Antik Kenti, son kazı sezonunda ortaya çıkarılan altyapı kalıntılarıyla arkeoloji dünyasında ilgi uyandırdı. Roma dönemine ait 65 metre uzunluğundaki kanalizasyon hattı ve 8 kilometre mesafeden kemerler ve künklerle kente su taşıyan sistem, antik dönemdeki mühendislik bilgisinin somut bir örneği olarak değerlendiriliyor.

Üç tarafı Ulubey Kanyonu ile çevrili doğal kale görünümündeki Blaundos, Makedon askerler tarafından Büyük İskender’in Anadolu seferi sırasında, MÖ 3. yüzyılda kurulmuştu. Kazılar, antik kentin hem savunma hem de altyapı düzenlemeleriyle oldukça gelişmiş bir planlama anlayışına sahip olduğunu gösteriyor.

8 Kilometrelik Su Yolu ve Künklerle Dağıtım
Kazı çalışmalarında elde edilen verilere göre Blaundos’un içme suyu, günümüzde İnay köyü olarak bilinen noktadan kente ulaştırılmış. Uşak Müzesi Müdürü ve Kazı Başkanı Şerif Söyler, suyun bazı kesimlerde kemerlerle, bazı kesimlerde ise künk adı verilen pişmiş toprak ya da betondan yapılmış borularla taşındığını belirtti.

Söyler, şehrin ana caddesinde ortaya çıkarılan altyapının, planlı bir mühendislik ürününün parçası olduğunu vurgulayarak, “Kentte 65 metre uzunluğunda bir kanalizasyon hattı ortaya çıkardık. Bu, şu ana kadar açığa çıkarılan bölüm; devamının da olduğunu biliyoruz. Ana cadde ve Demeter Tapınağı çevresinde su dağıtım sistemine ait künkler tespit ettik.” ifadelerini kullandı.

Kazı ekibi, temizlenen künklerin zarar görmemesi için üzerlerini koruyucu bir keçeyle kapladı. Roma döneminde geniş olan ana caddenin, Bizans döneminde dükkân ve işliklerle daraltıldığı da yapılan çalışmalarla ortaya konuldu

Izgara Planlı Bir Kent
Blaundos, antik çağ şehircilik anlayışında öne çıkan ızgara planlı (hipodamik) bir yerleşim modeliyle kurulmuştu. Şehrin omurgasını oluşturan ana cadde, ona dik açıyla bağlanan ara caddelerle birleşerek düzenli bir kent planı meydana getiriyor. Bu planlamanın, altyapı sisteminin tasarımında da belirleyici olduğu anlaşılıyor.
Söyler, bu konuyu şöyle değerlendirdi: “Blaundos Antik Kenti, ızgara planıyla yapılmış nadir şehirlerden biri. Su dağıtımı ve kanalizasyon sistemi, bu planlama doğrultusunda oluşturulmuş. Özellikle ana cadde üzerinde bu unsurları açıkça görebiliyoruz.”

Kazılara Destek ve Gelecek Planları
Kazı çalışmalarına Kültür ve Turizm Bakanlığı, Uşak Valiliği, İl Özel İdaresi ve Ulubey Kaymakamlığı destek veriyor. Kazı başkanı Söyler, gelecek dönemlerde kanalizasyon hattının kalan bölümlerinin ve kentin diğer altyapı unsurlarının açığa çıkarılacağını belirtti. Blaundos’un ortaya çıkarılan bu bulguları, Roma dönemi şehircilik anlayışı ve mühendislik uygulamaları açısından bilim dünyasına önemli veriler sunuyor.

AA Mehmet Çalık