Anadolu’da Bir İlk: Perre Antik Kenti’nde Eski Mısır Tanrısı Pataikos Figürü Bulundu
Adıyaman’daki Perre Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmalarında Anadolu’da ilk kez Eski Mısır Tanrısı Pataikos’a ait bir figür ortaya çıkarıldı. Helenistik döneme tarihlenen, “sonsuzluk merdiveni” olarak bilinen nekropol alanında bulunan figür, hipoje tarzındaki bir mezarda gün ışığına çıkarıldı. Yaklaşık 2 bin 100 yıllık mezarda ayrıca farklı amuletler ve boncuklar da bulundu.
Kommagene’nin Önemli Şehri Perre’de Heyecan Verici Buluntu
Adıyaman’da yer alan ve Kommagene Krallığı’nın beş büyük kentinden biri olarak bilinen Perre Antik Kenti, son kazı sezonunda arkeoloji dünyasında büyük ilgi uyandıran bir keşfe sahne oldu. Kazı çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan buluntular arasında, Eski Mısır Tanrısı Pataikos’u tasvir eden bir figür, Anadolu’da bugüne kadar tespit edilen ilk örnek olarak bilimsel açıdan dikkat çekti.
Kazı alanını ziyaret eden İl Kültür ve Turizm Müdürü Mehmet Yelken ile Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan, çalışmaların titizlikle yürütüldüğünü belirtti. Alkan, kazıların “sonsuzluk merdiveni” olarak bilinen nekropol alanında sürdüğünü ve bu alanın Helenistik dönemden itibaren kullanıldığını vurguladı.
2.100 Yıllık Mezar ve Pataikos Figürü
Kazı ekibinin yaptığı incelemeler sonucunda, yaklaşık 2 bin 100 yıl öncesine tarihlenen hipoje tarzında bir oda mezar gün yüzüne çıkarıldı. Bu mezarda 14 bireyin gömülü olduğu tespit edildi. Mezar içinde bulunan eserler arasında ise en dikkat çekici olan, Mısır kökenli Tanrı Pataikos’un figürünü taşıyan bir fayans amulet oldu. Bunun yanında farklı boyut ve biçimlerde amuletler ile çeşitli boncuklar da bulundu.
Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan, bu buluntunun Anadolu arkeolojisi açısından büyük önem taşıdığını şu sözlerle ifade etti:
“Bu figür, Anadolu’da yürütülen kazılarda ilk kez karşımıza çıkıyor. Helenistik döneme ait bu mezar, yalnızca Perre’nin tarihi değil, aynı zamanda bölgesel kültürel etkileşim açısından da değerli ipuçları sunuyor.”
Helenistik Dönemde Kültürel Etkileşim
Pataikos figürünün bulunması, Kommagene coğrafyasının farklı kültürlerle olan ilişkisini yeniden gündeme getirdi. Helenistik dönemde, Doğu ve Batı kültürlerinin etkileşim alanı olarak öne çıkan bu bölge, Mısır, Yunan ve Roma unsurlarını bir arada barındıran nadir örnekler arasında yer alıyor. Uzmanlara göre bu buluntu, Perre’nin yalnızca bir nekropol alanı değil, aynı zamanda kültürel alışverişin yoğun olduğu bir merkez olduğunu gösteriyor.
Bu tür keşifler, Perre’nin tarihsel kimliğini daha iyi anlamaya yönelik çalışmaların önemini artırıyor. Ayrıca buluntu, Kommagene Krallığı’nın dini ve sosyal yaşamı üzerine yeni sorular gündeme getiriyor: Pataikos figürü bireysel bir inanç mı yansıtıyor, yoksa dönemin kültürel moda unsurlarından biri mi?
Kazı Çalışmalarında Yeni Hedefler
Perre Antik Kenti’nde kazılar, Adıyaman Müze Müdürlüğü başkanlığında ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle devam ediyor. Çalışmaların önümüzdeki dönemde mezar yapısının mimari özelliklerinin daha detaylı incelenmesi ve bulunan eserlerin konservasyonu üzerine yoğunlaşacağı ifade ediliyor. İl Kültür ve Turizm Müdürü Mehmet Yelken, “Perre’deki kazılar büyük bir titizlikle yürütülüyor. Her yeni buluntu, bu antik kentin tarihsel değerini ortaya koyuyor.” diyerek çalışmaların önemini vurguladı.
Elde edilen veriler, Perre’nin yalnızca Kommagene için değil, Helenistik dönem boyunca Akdeniz havzasındaki kültürel etkileşimler için de önemli bir merkez olduğunu kanıtlıyor. Bu nedenle, Perre kazıları hem Türkiye arkeolojisi hem de dünya arkeolojisi açısından büyük bir bilimsel değer taşıyor.
AA Orhan Pehlül