Alexandria Troas’ta Odeon ve Çarşı Gün Yüzüne Çıkıyor

Çanakkale’nin Ezine ilçesindeki Alexandria Troas Antik Kenti’ndeki kazılar, kentin sosyal ve ekonomik yaşamına ışık tutacak iki önemli yapının ortaya çıkarılmasını hedefliyor. Bu yılki çalışmalar, 2-3 bin kişilik kapasitesiyle dikkati çeken bir odeon ile forum alanının ticari merkezi konumundaki çarşı yapısında yoğunlaşıyor. Odeonda Dionysos kültürünün izlerini taşıyan yazıtlar ve anıtlara ulaşılırken, çarşı yapısında kriptoportikus ve agoraya bağlantılı alanlarda titiz çalışmalar yürütülüyor.

Roma Döneminin Önemli Liman Kenti
Çanakkale’nin Ezine ilçesinde yer alan Alexandria Troas Antik Kenti, geniş yerleşim alanı ve stratejik konumuyla Anadolu’nun en büyük antik kentlerinden biri olarak biliniyor. MÖ 4. yüzyılda kurulan kent, Roma kolonisi olduktan sonra hızlı bir gelişim göstermiş ve 1 ila 4. yüzyıllar arasında nüfusunun 100 binlere ulaştığı tahmin ediliyor. Kent, Roma İmparatorluğu döneminde Karadeniz’den Akdeniz’e uzanan ticaret yollarının kesişim noktasında yer alması ve granit sütun ihracatıyla ekonomik bir merkez haline gelmesiyle dikkat çekiyor. Romalıların kente tanıdığı vergi muafiyetleri ve emekli askerlerin yerleştirilmesi, Alexandria Troas’ın stratejik önemini ortaya koyuyor.

Odeon Yapısında Heyecan Verici Bulgular
Kazı Başkanı Prof. Dr. Erhan Öztepe’nin aktardığı bilgilere göre, bu yılın en önemli hedeflerinden biri, 2-3 bin kişilik kapasiteye sahip olduğu belirlenen odeonun ortaya çıkarılması. Troya ve Parion’daki örneklerine benzer nitelikte olan bu yapı, antik kentin kültürel yaşamına dair önemli veriler sunuyor. Odeonun önünde 2006 yılında bulunan bir yazıt, İmparator Hadrian döneminde Dionysos sanatçılarına hitaben yazılmış üç mektubu içeriyor. Bu yazıt, kentte tiyatro etkinliklerinin düzenlendiğini ve Dionysos kültürünün etkisini doğruluyor. Ayrıca, odeonun yakınında Midilli kökenli bir müzisyene ait olduğu düşünülen bir anıtın bulunması, burada gerçekleştirilen etkinliklerin önemini vurguluyor.

Çarşı ve Kriptoportikus Çalışmaları Sürüyor
Forum alanında devam eden çalışmaların bir diğer odak noktası, çarşı yapısı ve ona bağlı mimari unsurlar. Özellikle stoanın içine yerleştirilen kriptoportikus ve agoraya geçiş sağlayan bölümler üzerinde yoğunlaşılıyor. Bu alanlarda bulunan tonoz yığınlarının kaldırılması için vinç desteği bekleniyor. Çalışmalar sırasında keşfedilen kapılar, arkada yeni mekan sıralarının bulunduğunu gösteriyor. Şu ana kadar yaklaşık 3,5 metrelik dolgu temizlenmiş durumda ve statik sorunlar aşılırsa kazının zemine kadar inmesi planlanıyor. Bu alanların tam anlamıyla ortaya çıkarılması, antik kentin ticari ve sosyal yaşamının anlaşılmasına büyük katkı sağlayacak.

Sivil Mimarinin Gelecekteki Araştırma Potansiyeli
Henüz sivil mimariye ait konut alanları kazılamamış olsa da, bu alanlar araştırmacılar için büyük bir merak konusu olmaya devam ediyor. Özel mülkiyet ve mevzuat nedeniyle kazı yapılamayan bölgelerde Helenistik dönem konutlarının Roma villalarına dönüşüp dönüşmediği, Yunan mimari tipolojilerinin ne ölçüde korunduğu gibi sorular gelecekte yanıtlanmayı bekliyor. Bu araştırmalar tamamlandığında Alexandria Troas’ın yalnızca kamusal yapılarla değil, gündelik yaşamla ilgili de zengin bilgiler sunacağı öngörülüyor.

 

AA Çiğdem Münibe Alyanak