Provincia nedir?

1. Provincia: Eyalet

Antik Roma’da, imperium yetkisine sahip bir Romalı memur tarafından yönetilen ve eyalete denk bir yerleşim birimi.

2. Provincia: Eyalet.

Roma İmparatorluğu’nda iki tip eyalet vardı:

a. imparatora bağlı olanlar

b.senatoya bağlı olanlar.

3. Provincia: Roma devletinde imperium yetkisine sahip bir Romalı görevli tarafından yönetilen ve eyalete denk düşen yönetim birimi.

Provencia adı önceleri hem İtalya yarım adası içindeki yönetim birimleri, hem de İtalya'nın dışında yer alan ve Roma'ya bağlı bir görevli tarafından yönetilen topraklar için kullanılırdı. Sonradan yalnızca Roma'ya vergi ödeyen İtalya dışmdaki topraklar için de kullanılmaya başladı. Provincia terimi aynı zamanda, herhangi bir bölgeye bağlı olmadan, yalnızca yöneticilerin yetkilerini belirtmek için de kullanılır. Cumhuriyet döneminde bir eyalet oluşturulurken, senato lex provincia (eyalet yasası) denen özel bir yasa çıkararak söz konusu eyaletin topraklarının sınırlarını, bu eyalete bağlı kentlerin sayısını, eyalet halkının hak ve görevleri ile ödemek durumunda oldukları verginin türünü ve miktarını da saptardı. Senato ayrıca her eyalete bir vali ile bir quaestor ve üç legatus (vali yardımcısı) atardı. Vali eyaletin mutlak hâkimiydi. Savaş zamanında senato valilerin emrine birer ordu verirdi, imparatorluk döneminin başlarında kabul edilen eyalet reformlarıyla kuvvetlerin ayrılığı ilkesi getirildi ve eyaletlerin mali işlerini yürütecek procuratorlar atandı.

Eyalet valilerinin sahip olduğu özerklik, cumhuriyet döneminde eyalet halkına karşı zorbaca davranışlarda bulunmalarına yol açtı. Bir eyaletin yönetimini üstlenen vali, göreve başladıktan hemen sonra lex provincioya ek olarak yeni kurallar getiren bir kararname çıkarırdı.

Konsül ya da praetor unvanını taşıyan valiler, görev sürelerinin bir yıldan fazla uzatılması halinde prokonsül ya da propraetor olarak adlandırılırdı. Hangi eyaletleri konsüllerin, hangilerini praetorların yöneteceğine senato karar verir, görevlilerin hangi eyalete gideceği ise kurayla belirlenirdi.

Eyaletler imparatorluk döneminde senato ve imparatorluk eyaletleri olarak ikiye ayrıldı; senatoya bağlı eyaletler bu göreve bir yıl için getirilen ve her ikisi de prokonsül olarak adlandırılan eski konsüller ve proetorlar tarafından yönetilirdi.

İmparatorluk eyaletlerinin başında ise belirli bir görev süresi bulunmayan bir imparator temsilcisi bulunurdu. Roma eyalet yönetimleri önemli ölçüde yerel özerkliğe sahipti. Roma'dan gönderilen yöneticilerin sayısı azdı ve bunlar büyük ölçüde Roma'ya sadık yerel önderlere bağlıydı.

MÖ 27-MS14 arasında hüküm süren Augustus eyalet yönetimlerini yeniden düzenleyerek etkili ve adil bir yönetim kurdu.