Prof. Dr. Güven Arsebük 1936 - 2017

Arkeolog

Paleolitik Çağ uzmanı 

İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı'ndan emekli öğretim üyesi,

Prehistorik arkeolojide ve özellikle Paleolitik Çağ konusunda uzman. 

1936 yılında İstanbul’da doğan Prof. Dr. Güven Arsebük, Robert Koleji ve İstanbul Üniversitesi Prehistorya Bölümü mezunuydu.

Prof. Dr. Güven Arsebük, 2000-2001 yıllarında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde bir grup arkeoloji ve sanat tarihi öğrencisinin çıkardığı 4 sayısı bulunan Çapa-Mala dergisinde Berkay Dinçer ile yaptığı röportajda arkelojiyi seçme nedenini şöyle açıklamıştı: "Ben liseden mezun olduğum zaman üniversitenin herhangi bir dalına girme hakkım vardı. Bizim zamanımızda böyle üniversite seçme sınavı falan yoktu. Sadece şimdiki Mimar Sinan Üniversitesi'nde, o zaman Güzel Sanatlar Akademisi'ydi, oraya yetenek sınavıyla girilirdi. Onun dışında ben Türkiye'deki bütün üniversitelere sınavsız girebilirdim ve başka bir dala da girebilirdim. Niye arkeolojiyi seçtim? Arkeolojiyi seçmemdeki temel neden insanın nasıl insan olduğunu ve insanın bugüne kadar ne tür kültürler oluşturduğunu merak etmemdi. Şunu itiraf edeyim; arkeolojiye girdiğim anda bugünkü düşüncelerime sahip değildim gayet tabi. Ancak merağım insanın kültürel evrimini, aştığı kültürel aşamaları öğrenmekti ve bu nedenle ben de arkeolojiyi seçtim. Arkeolojiyi seçtikten sonra tamamen başka bir şeye yöneldim, prehistoryaya yöneldim. Ben başta Klasik Arkeoloji'yi seçmiştim fakat daha sonra hocam Prof. Halet Çambel'in de etkisinde kalarak prehistoryaya yöneldim ve prehistoryaya yöneldikten sonra da kendi içimdeki, müsade et evrim diyeyim, evrimle de insanın oluşumuna, insanın en eski evrelerine yöneldim. Niye bunu yaptım? Sadece merağımdan yaptım ve sadece bazı şeyleri öğrenmek için yaptım. Ben hâlâ öğrendiğime inanıyorum. Bugün bile bilgimin yetersiz olduğunu fark ediyorum ve zaman içinde değişen koşullarda yeni yeni bilgiler edinmeye çalışıyorum. Yani, emekli olduktan sonra dahi çağdaş olmaya çalışıyorum."

Paleolitik Çağ uzmanı olan Arsebük, Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü, Amerikan Araştırma Enstitüsü ve Alman Arkeoloji Enstitüsü üyesiydi.

1962 yılında üniversiteden mezun olan Arsebük, 1963 ve 1964 yıllarında askerlik yaptığı yıllarda L.S.B. Leakey’in “Adam’s Ancestors: The Evolution of Man and His Culture” (Adem'in Ataları: İnsanın ve kültürünün evrimi) kitabını Türkçe’ye çevirdi. Askerlik sonrası Almanya'nın Tubingen Üniversitesi’ne giderek, antropoloji, genetik, paleolitik, tarih öncesi ve etnoloji konularında bilgilerini geliştirdi.

1966 yılında Türkiye’ye döndü ardından Amerika’ya, Chicago Üniversitesine gitti. Chicago Üniversitesinde Türkiye üzerine çok değerli çalışmaları ile bilinen Profesör R. J. Braidwood’un yanında prehistorya üzerine dersler aldı. F. C. Howell’ın yanında ise insan evrimi/paleoantropoloji okudu.

Bu eğitimleri tamamladıktan sonra Türkiye’ye geri dönen Prof. Arsebük, İstanbul Üniversitesinde asistan oldu.

Özellikle Paleolitik Çağ alanında uzmanlaşan Prof. Arsebük, “Doçent” olduktan sonra eski hocası F. C. Howell ile birlikte, 1988–1990 yılları arasında, İstanbul ve Chicago Üniversiteleri ortak işbirliği ile Türkiye'nin en eski ve önemli Paleolitik buluntu alanlarından Yarımburgaz Mağarasında arkeolojik kazılar yürüttü. Katıldığı kazılardan arasında Tepecik ve Tülintepe de vardı.

2000 yılında Profesör ünvanıyla emekliliğini isteyen Prof. Dr. Güven Arsebük, 17 Nisan 2017 tarihinde 81 yaşında hayata gözlerini yumarak aramızdan ayrıldı.

YAYINLANMIŞ ESERLERİNDEN BAZILARI

İnsan ve Evrim (Ege Meta Yayınları – 1990)

Multilingue D′Archeologie / Mehrsprachiges Archaelogishes Worterbuch. (Arkeoloji ve Sanat Yayınları, 1994)

Light on Top of the Black Hill Studies Presented to Halet Çamlıbel: Karatepe′deki Işık Halet Çambel (Ege Yayınları, 1998)

Çok Dilli Arkeoloji Sözlüğü - (Halet Çambel ve Sönmez Kantman ile birlikte derleyici isim) (Arkeoloji ve Sanat Yayınları - 2000)

Tarihöncesi Dönemden Bazı Yansımalar (Ege Yayınları - 2012)

Uzak Geçmişimize Dair Okumalar (Ege Yayınları - 2012)

Orta Amerika Arkeolojisine Giriş - Olmek-Maya-Aztek Uygarlıklarının Genel Bir Özeti (Ege Yayınları - 2014)

Geçmişe Doğru Bir Bakış - Fosil İnsanın Gündelik Yaşamından Bazı Kesitler (Ege Yayınları - 2014)